In juni maakte Enexis al bekend dat vijf hoogspanningsstations in de provincie dreigden te overbelasten, maar het probleem blijkt veel groter te zijn. Bedrijven en huishoudens die tijdens piekuren te veel stroom verbruiken, kunnen in de winter als het koud is tijdelijk van het net worden afgesloten. Stroomuitvallen kunnen variëren van enkele minuten tot een paar uur.

Ook bedrijven kunnen getroffen worden, zonder dat er rekening wordt gehouden met specifieke sectoren of organisaties. "Het kan zijn dat een grote klant van het net afgaat, of duizend huishoudens. Of het nu een ziekenhuis is, ASML of de lokale bakker: we roepen bedrijven op zich voor te bereiden," zei een woordvoerder van Enexis eerder maandag tegen Omroep Brabant.

Met zo'n 'bewuste stroomuitval' hoopt Enexis te voorkomen dat het stroomnet overbelast. Want dan kan er grote schade ontstaan aan kabels of elektriciteitsstations en gaat het om een veel langere stroomuitval. Het bedrijf roept burgers en bedrijven daarom op minder stroom te gebruiken op piekmomenten.

Voor ondernemers wordt de druk flink opgevoerd, vindt Van Mourik. "Je kunt dit advies natuurlijk niet zomaar in de wind slaan. We proberen bedrijven wel mee te krijgen in deze verandering." Dat blijkt in de praktijk nog moeilijk. "Voor bedrijven moet het soepel gaan, ze moeten niet te veel last ondervinden van de overgang van gas naar stroom."

Hij vreest dat de problemen met de bewuste stroomuitval wat doen met de aantrekkelijkheid van ondernemen in Brabant. "We moeten van het gas af maar zo kan het niet. Elektrificeren van bedrijven is bijna onmogelijk als het energienet dat niet toelaat."

Gedeputeerde Bas Maes (Klimaat en Energie) van de provincie noemt de situatie een urgente uitdaging. "Het nieuws over de mogelijke stroomuitval onderstreept hoe urgent het is. Brabant heeft als tweede economische motor van Nederland een betrouwbaar energienetwerk nodig."

Zo heeft de provincie het bevoegd gezag overgenomen over cruciale routes voor kabels en leidingen. Dan gaat het om zogeheten tracés tussen Eindhoven-Oost, Maarheeze en Bladel. Dat betekent dat de verantwoordelijkheid voor het project nu bij de provincie ligt. Daardoor kunnen procedures, zoals omwonenden die bezwaar aantekenen, sneller worden doorlopen.

Het versterken van het Brabantse energienet kost de provincie zo’n 240 miljoen euro. Ook zegt de provincie, als een van de aandeelhouders van Enexis, geen winst te maken. "Zodat Enexis honderden miljoenen extra kan investeren." Toch is Maes duidelijk: ook bedrijven en inwoners moeten zelf hun steentje bijdragen. "Er zijn geen toeschouwers in dit probleem."

Volgens Enexis zijn bedrijven zelf verantwoordelijk voor een noodoplossing als de stroom uitvalt. Wel komt er compensatie voor getroffen bedrijven bij een stroomuitval. Een goede stap in de juiste richting, vindt Van Mourik. "Linksom of rechtsom moet je het oplossen. De piekverbruikers moeten hun gedrag aanpassen, maar dat is lastig. Zo'n vergoeding kan helpen, maar dan vooral vooraf om bedrijven aansporen minder te gebruiken."