In 2010 kwam Jos uit de gevangenis. Hij had een half jaar aan onbetaalde boetes uitgezeten, maar het oude kraakpand waar hij had gewoond, was gesloopt. “Ik had niks meer", blikt hij terug. "Om te eten ging ik soms stelen: een zak snoep of een potje pindakaas. En af en toe stopte ik een paar broodjes in mijn jaszak. Maar daar werd ik bang van, dat wilde ik niet.”

Zo kwam hij terecht bij ’t Inloopschip, onderdeel van de Maatschappelijke Opvang (MO). Daar konden daklozen goedkoop eten, douchen en hun kleren wassen. Jos kreeg een soort zwerversuitkering voor het eerste half jaar dat hij dakloos was. “Zo kon ik voor twintig cent vier boterhammen krijgen en voor een euro een klein wasje doen.”

Bij ’t Inloopschip, dat inmiddels niet meer bestaat, konden daklozen ook slapen. Maar dat kostte een paar euro per nacht en zoveel geld had Jos niet. Daarom bouwde hij zijn eigen ‘huisje’ van pallets, karton en zeil verstopt onder de brug. “Met min zeventien graden lag ik daar en ik had het niet koud", zegt hij nuchter. “Ik voelde me niet zielig. Het kan iedereen overkomen."

Jos klaagt niet over zijn tijd op straat, maar erkent dat het ‘natuurlijk niet fijn is om op straat te wonen’. “Maar als je door die zure appel heen bijt, dan kun je echt geholpen worden.” Via ’t Inloopschip kwam Jos terecht bij Stichting Loods, een plek in Den Bosch waar mensen in kwetsbare situaties werk en dagbesteding krijgen.

Hij deed kleine klusjes, zoals afval prikken of fietsen repareren. En daarvoor kreeg hij een waardebon of een klein bedrag, net genoeg om eten te kopen. Met hulp van de Maatschappelijke Opvang kreeg hij later een uitkering en een huurwoning: “Langzaam kwam ik er weer bovenop.”

Toen Jos weer werk en een huis had, vond hij ook zijn creativiteit terug. Die kant van zichzelf had hij eerder in de gevangenis ontdekt. “Je doet daar eigenlijk niks nuttigs op een dag, dus dan ga je iets zoeken om je te vermaken. Ik deed mee aan creatieve activiteiten zoals kleien, tekenen en graveren. En ik bleek er goed in te zijn", stelt de 68-jarige met een lach.

Tijdens het prikken van afval op straat vond Jos vaak spullen die hij kon gebruiken in zijn kunstwerken. Van speelgoed en kunstbloemen tot kleding en lappen stof. “Ik woonde alleen en was vaak eenzaam, dus ik zocht een bezigheid”, legt hij uit. In zijn woonkamer, vol met gereedschap en spullen, staan bijvoorbeeld ook oude paspoppen die hij opknapte. “Een pop heeft een oog aan de linkerkant en een webcam aan de rechterkant. In een andere zit een speaker, zodat je ’m op de radio kunt aansluiten”, vertelt hij trots.

Zijn kunst bracht hem uiteindelijk bij het Sociaal Theater, onderdeel van de MO in Den Bosch. Daar werkte hij mee aan een schilderij waarin zijn verhaal als ex-dakloze werd verbeeld. Het Sociaal Theater biedt mensen in kwetsbare situaties de kans hun verhaal te vertellen via kunst en theater. Zondag bestaat het initiatief precies twintig jaar.

“Door mijn creativiteit heb ik steeds meer mensen leren kennen en voel ik me minder eenzaam”, besluit Jos, die inmiddels door zijn leeftijd en zijn mindere gezondheid nog maar af en toe als kunstenaar aan de slag is.