VERVLOGEN VERLEDEN

Dit wereldberoemde gitaarmerk werd achtervolgd door brand

Vandaag om 10:00 • Aangepast vandaag om 12:16
nl
Vele wereldberoemde gitaristen tokkelden hun eerste akkoorden op een instrument uit deze Brabantse fabriek. In de jaren zestig rolden jaarlijks in Best zo'n 100.000 exemplaren 'van de band' en ze werden geëxporteerd naar zo'n beetje iedere uithoek van de aardkloot. Zijn populariteit dankte de Egmond gitaar vooral aan de prijs: met zijn 25 gulden (een dikke elf euro) was het een koopje.
Profielfoto van Henk van Ingen
Geschreven door

Groot nadeel bleek de vaak belabberde kwaliteit. "Er werd wel eens gekscherend gezegd dat je er beter een pijl en boog van kon maken", lacht kleindochter Loekie Ruissen-Egmond (72) van oprichter Uilke Egmond.

Roy Orbison, Paul Mc Cartney, Brian May van Queen, maar ook Nederlandse artiesten als Rob de Nijs, Peter Koelewijn en Johnny Hoes. Allen hebben een Egmond gitaar bespeeld. Het exemplaar dat George Harrison van The Beatles destijds van zijn vader kreeg, ging tientallen jaren later zelfs voor een enorm bedrag van de hand. Liefst 397.000 euro telde een fan er in 2003 voor neer. Groot was de liefde die de Beatles-gitarist voor zijn instrument had bepaald niet. Het was 'een goedkope, afschuwelijke gitaar, maar voor die tijd was het oké', zo zei hij tegen de BBC.

Begin jaren dertig gaat stationschef Uilke Egmond op 55-jarige leeftijd met pensioen, begint met het geven van muzieklessen en richt in Valkenswaard muziekwinkel Musica op. "Hij is violist en speelt bepaald niet onverdienstelijk", zegt kleindochter Loekie. Samen met zijn oudste zoon Gerard, die later algemeen directeur wordt van de gitarenfabriek, beginnen ze in Eindhoven met de productie van akoestische gitaren. Een van de fabriekjes wordt in 1942 verwoest door een bombardement door de Britten.

De handel komt tijdens de Tweede Wereldoorlog stil te liggen en de familie richt zich steeds meer op de productie. Zonen Dick (de vader van Loekie) en Jaap gaan ook de zaak in en de muziekwinkel verhuist naar de Hooghuisstraat in Eindhoven. Halverwege de jaren vijftig maken de dertig personeelsleden wekelijks vijfhonderd snaarinstrumenten die onder de Musica van de hand gaan.

Het maken van de gitaren was vooral veel handwerk (foto: privécollectie familie Egmond).
Het maken van de gitaren was vooral veel handwerk (foto: privécollectie familie Egmond).
De Egmond fabriek in Best in 1961 (foto: privécollectie familie Egmond).
De Egmond fabriek in Best in 1961 (foto: privécollectie familie Egmond).

In 1959 overlijdt Uilke en besluiten zijn zonen het over een ander boeg te gooien. Ze hebben grootse plannen en bouwen een fabriek aan de Randweg in Best. Maar een paar maanden voor de opening slaat het noodlot toe. Hun fabriek aan de Frankrijkstraat gaat in vlammen op.

Loekie: "Ik herinner me nog de totale ontreddering van mijn ouders. Met al dat hout en zaagsel, mensen die rookten en het lakspuiten was de kans op brand natuurlijk altijd groot. Zeker omdat ze destijds nog niet hele strenge regels hadden, het waren andere tijden. Alle fabrieken zijn in brand gevlogen. Al had deze brand daar niets mee te maken, het gebeurde 's nachts en ik geloof dat er sprake was van kortsluiting. Ja, je kunt wel zeggen dat brand onze familie heeft achtervolgd."

Het maken van de gitaren was vooral veel handwerk (foto: privécollectie familie Egmond).
Het maken van de gitaren was vooral veel handwerk (foto: privécollectie familie Egmond).

Ondanks deze enorme tegenslag opent in mei 1960 de fabriek de deuren. En het gaat de broers voor de wind. Jaarlijks verlaten 100.000 gitaren, die vanaf dan Egmond heten, de poort. "Op het hoogtepunt, in 1967, werken er tweehonderd mensen in de fabriek. Dat jaar is de omzet 4,1 miljoen gulden, een enorm bedrag voor die tijd", zegt Loekie.

Vele fabrieken van de familie Egmond gingen in rook op.
Vele fabrieken van de familie Egmond gingen in rook op.

De gitaren kosten destijds ongeveer 25 gulden en zijn vele malen goedkoper dan vergelijkbare exemplaren, die bijvoorbeeld in de Verenigde Staten worden gemaakt. Reden dat ze ook in groten getale naar dat land worden geëxporteerd. Maar de kwaliteit blijkt niet al te best. "Mijn familie heeft hele goede gitaren gemaakt, maar die uit de fabriek blijken vaak niet best. De hals trok vaak krom waardoor ze moeilijk te bespelen waren. Dat was niet oké. Er werd wel eens gekscherend gezegd dat je er beter een pijl en boog van kon maken", weet Loekie.

Na de hoogtijdagen in de jaren zestig gaat het snel bergafwaarts. Vooral vanuit Azië komt veel, nog goedkopere concurrentie. De broers proberen het tij nog te keren door betere en duurdere gitaren te produceren, maar het blijkt tevergeefs. In 1976 gaat het bedrijf op de fles. En de leegstaande fabriek verdwijnt daarna op voor Egmond bijna kenmerkende manier: een brand legt het gebouw in de as.

Wie meer wil weten over de geschiedenis van de Egmond gitaar kan tot en met 16 oktober terecht in de Weeffabriek in Geldrop. Daar is een expositie ingericht en er zijn allerlei activiteiten.

Vervlogen Verleden

Vervlogen Verleden is een wekelijkse rubriek over leuke, opmerkelijke of grappige weetjes uit het rijke Brabantse verleden. Heb je een tip, mail dan naar: [email protected].

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!