In de Prinsenkapel van de Grote Kerk staat het beroemde, licht macabere beeld Le Squelette. Een stenen man: half skelet en half mens die zijn hart omhooghoudt. Dat is René van Châlon, de allereerste prins van Oranje-Nassau. Hij sneuvelde in 1544 en werd slechts 25 jaar oud. Zijn weduwe liet dit bizarre grafmonument maken uit liefde en verdriet.

"René is eigenlijk door iedereen vergeten", vertelt Marieke Wiegel, directeur van de Grote Kerk. "Hij was de eerste prins van Oranje-Nassau. Wij zeggen nu: I’m still standing! Hij is er nog, en we brengen hem weer tot leven. Letterlijk hier in Breda op de plek waar hij heeft gelopen."

De tentoonstelling koppelt kunst, geschiedenis en muziek. Moderne kunstenaars laten zien hoe liefde, verlies en hoop nog altijd actueel zijn. "Het gaat over universele gevoelens: verdriet, eenzaamheid, maar ook veerkracht", legt Wiegel uit. "En hoe kunst helpt om daarmee om te gaan."

Een paar honderd meter verderop, in het Stedelijk Museum Breda, komt zijn opvolger tot leven: Willem van Oranje, de neef van René en de latere Vader des Vaderlands. In Willem – De prijs van vrijheid begint het verhaal bij zijn gewelddadige dood in Delft en eindigt het waar het allemaal begon: in Breda.

De tentoonstelling is mogelijk dankzij een bijzondere samenwerking met Museum Prinsenhof Delft. Dat museum is tijdelijk gesloten vanwege een grootschalige verbouwing. "Daardoor konden we unieke topstukken uit Delft tijdelijk naar Breda halen", legt conservator Monique Rakhorst uit. "Van het pistool waarmee Willem werd vermoord tot een afgietsel van zijn grafmonument. Deze stukken verlaten normaal gesproken nooit Delft en dat maakt deze expositie echt eenmalig."

Naast schilderijen uit de 16e en 17e eeuw is het pronkstuk van de tentoonstelling toch wel het indrukwekkende grafmonument. Rakhorst: "Je ziet Willem niet als een stoere veldheer, maar als een mens. In kamerjas met pantoffels aan en zijn hondje aan zijn voeten. Dat hondje zou ooit zijn leven hebben gered, een symbool van trouw."

"In Delft eindigde het, hier begon het", vervolgt Monique Rakhorst. "We laten zien hoe Willem zijn leven verloor voor vrijheid en onafhankelijkheid. En we verbinden dat, samen met Amnesty International, met het heden. Want ook vandaag de dag vechten mensen overal ter wereld voor hun vrijheid."

Het mooie toeval wil dat de twee tentoonstellingen elkaar perfect aanvullen. René was de eerste prins, Willem volgde hem op. De één stierf jong op het slagveld, de ander werd vermoord om zijn idealen.

"Ze hebben samen een enorme erfenis achtergelaten", zegt Wiegel. "Niet alleen in de geschiedenis, maar ook in onze cultuur. Zonder René en Willem hadden we misschien nooit oranje als nationale kleur gehad."

Dus denk de volgende keer dat je met een vlaggetje staat te zwaaien op Koningsdag of het Nederlands elftal aanmoedigt op het WK ook even aan René van Châlon en Willem van Oranje uit Breda.