Verreweg de meeste Brabanders denken niet dat de overheid in staat is om problemen op te lossen. Nog maar minder dan één op de vijf heeft daar wél vertrouwen in, blijkt uit het onderzoek.

Landelijke overheid
Zes van de tien Brabanders zeggen dat ze weinig of heel weinig vertrouwen hebben in de landelijke overheid. Volgens Bijl komt dat doordat de politiek vooral veel met zichzelf bezig is. “Als je een vergadering van de Tweede Kamer aanzet of fragmenten daarvan ziet in de media, zie je alleen maar mensen die met elkaar kibbelen zonder dat ze een stap verder komen", legt de bestuurskundige uit.

“Tegelijkertijd hebben we bij de laatste twee kabinetten gezien dat er maar weinig gebeurde en weinig resultaten zijn bereikt. Zeker het kabinet Schoof heeft een jaar lang weinig voor elkaar gekregen”, vertelt Bijl. Het kabinet benoemde problemen zoals de wooncrisis, asielcrisis en stikstofcrisis. “Voor alles werd het woord ‘crisis’ gebruikt, en er is op geen van die onderwerpen resultaat bereikt”, zegt Bijl.

Dichter bij dagelijks leven
Uit het onderzoek komt naar voren dat Brabanders, net als Nederlanders in het algemeen, meer vertrouwen hebben in de lokale en provinciale politiek dan de landelijke politiek. Bijna de helft van de Brabanders heeft vertrouwen in de lokale politiek en ongeveer een derde heeft vertrouwen in de provincie.

“Veel kiezers weten niet zo goed wat een gemeente doet. Maar zolang alles ongeveer goed gaat, blijft het vertrouwen hoog”, vertelt Bijl. Volgens hem komt het hogere vertrouwen ook doordat de lokale politiek dichter bij het dagelijkse leven van mensen staat.

“Een gemeente gaat over vragen als: moet het huisafval gescheiden worden ingezameld, komen er windmolens, of mag er een geitenfokkerij naast je deur komen? Dat is natuurlijk hele voelbare politiek. Als een gemeenteraad goed werk doet en laat zien welke afwegingen erachter zitten, dan stijgt het vertrouwen”, zegt Bijl.

Probleem voor lokale politiek
Bijl komt veel in gemeenteraden en begeleidt hen in het verbeteren van het politieke proces. Hij ziet hoe het dalende vertrouwen in de landelijke politiek ook doorwerkt in de lokale politiek. “Je ziet bij alle politieke functies dat mensen zich minder geroepen voelen om politiek actief te worden. Zoals het zijn van raadslid, wethouder of lid van de Provinciale Staten.”

“Mensen waarvan je op het eerste gezicht zou zeggen dat die prima de politiek in kunnen, trekken zich naar hun eigen zeggen terug omdat ze geen zin hebben in het gedoe”, vertelt Bijl. Ook spelen bedreigingen waarmee politici te maken hebben een belangrijke rol. “Je ziet dat steeds minder mensen interesse hebben voor het politieke ambt, omdat het vanaf de buitenkant zo ontzettend vreselijk verloopt.”

Vertrouwen herstellen
Het herstellen van het vertrouwen in de politiek is volgens Bijl een ingewikkeld probleem waar meerdere oplossingen voor nodig zijn. “Er zijn een paar dingen die volgens mij echt moeten gebeuren. Politieke partijen moeten weer echte verenigingen worden, waar gediscussieerd kan worden”, vertelt hij.

“Ook moeten media meer aandacht besteden aan wat politiek nou precies is. Geen talkshows waar geschoten wordt met korte uitspraken en oneliners, maar gewoon eens wat dieper en langer stilstaan bij een onderwerp. Probeer mensen meer aan het denken te zetten”, adviseert Bijl.