"Haal hem uit de kast en hang hem op!", zegt Wendy Dujardin. Met haar oproep wil de vrijwilligster van het Maczek Memorial de mensen opnieuw in beweging krijgen. Vorig jaar, met de viering van tachtig jaar bevrijding, wapperde de vlag op 29 oktober veelvuldig in de Bredase wijken. "Je kon geen straat doorfietsen zonder er eentje te zien", zegt Wendy trots. "Uiteindelijk zijn er ruim tienduizend vlaggen verkocht. Dat was echt overweldigend."

De vlag verdient volgens Wendy dan ook een plek in de jaarlijkse viering en herdenking. "Het is geen eenmalige vlag, maar tijdloos. Net als de dankbaarheid die we voelen voor onze Poolse bevrijders."

Vorig jaar vierde Breda de bevrijding op 29 oktober grootser dan ooit. Tien­duizenden mensen kwamen naar herdenkingen, concerten en bijeenkomsten. Dit jaar wordt de herdenking wat ingetogener, maar de boodschap blijft even krachtig.

"Juist nu, met oorlog weer zo dichtbij, moeten we blijven beseffen hoe bijzonder het is dat wij hier in vrijheid leven", vindt Wendy. "De Polen hebben daar in 1944 een enorme prijs voor betaald. Ze vochten, raakten gewond en velen kwamen om. Voor een land dat niet eens hun eigen land was. Dat mag nooit vergeten worden."

De tachtigjarige herdenking van vorig jaar heeft het Maczek Memorial veel gebracht. "Het was ongekend," vertelt Wendy. "De bezoekersaantallen zijn enorm gestegen. Niet alleen Bredanaars kwamen langs, maar ook veel Polen. We kregen veel publiciteit in de Poolse media en ook zoveel dankbaarheid terug. Sindsdien weet bijna iedere Pool waar Breda ligt: de stad die hun bevrijders met respect blijft herdenken."

Veel indruk maakte vooral het megaspandoek van 106 bij 21 meter dat bij voetbalclub NAC van de tribune afrolde. De tekst Pamietamy (vertaling: Opdat wij niet vergeten) op de levensgrote rood-witte vlag raakte veel Polen in het hart. Op 29 oktober aanstaande speelt NAC thuis voor de beker tegen Heracles en geeft supportersclub Breda Loco's ook aandacht aan de 81e viering van de bevrijding.

"We maken niet zo'n groot doek als vorig jaar", vertelt Leon Deckers van de Breda Loco's die het megadoek samen maakten met Fr0nt76. "Wel maken we weer een spandoek voor aan de balustrade met daarop alle namen van de Poolse veteranen die zijn overleden."

"Ook NAC zelf besteedt aandacht aan de bevrijding via hun sociale media", vult Wendy Dujardin aan. "Dit soort betrokkenheid doet me echt goed. We hopen dat ook bij deze wedstrijd de supporters hun vlag weer meenemen. En als ze die nog niet hebben, kunnen ze die bij NAC rondom het duel of al eerder bij het Maczek Memorial kopen."

Naast alle positieve reacties spinde het Maczek Memorial ook financieel garen bij de uitgebreidere viering van vorig jaar. "We draaien op donaties en bezoekers en door de aandacht van vorig jaar staan we nu wat steviger in onze schoenen. Al kunnen we nog altijd vrijwilligers gebruiken."

Toch gaat het Wendy niet om cijfers of fondsen, maar om bewustzijn. “Herdenken is iets wat je samen doet,” zegt ze. "Zoals we op 4 en 5 mei stilstaan bij onze vrijheid, zo mogen we dat hier op 29 oktober ook doen. Hang die vlag uit, vertel het verhaal, geef het door. Dat zijn we onze Poolse bevrijders verplicht."