Grote zorgen over water, maar het is geen verkiezingsthema: 'Niet sexy'
Terwijl in 2027 al het water in Brabant moet voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Hierover zijn binnen de EU afspraken gemaakt in de 'Kaderrichtlijn Water' (KRW, zie kader). Als Brabant die doelen niet haalt, kan dat megaboetes en zelfs een 'waterslot' betekenen. Dat slot is vergelijkbaar met de huidige stikstofcrisis die vergunningverlening praktisch onmogelijk maakt. Momenteel wordt in Brabant niet aan de voorwaarden voldaan om dat te voorkomen.
Toch horen we politici er eigenlijk niet over, ziet ook politicoloog Marcel Boogers: "Milieu is eigenlijk helemaal geen thema deze verkiezingen. Het gaat hooguit over woningbouw en stikstof. Terwijl het waterissue wel heel dringend is, want we gaan de door de EU gestelde doelen dus niet halen."
En daar zit meteen de reden voor politici om het er niet over te hebben. "Je kunt er niet op scoren, het is een onderwerp waarop je geen successen kunt boeken. Je kunt hooguit de schade beperken", zegt Boogers. "Je zal zien dat de politiek straks ineens verrast is door deze doelen die al 25 jaar staan, en dat de EU dan de schuld krijgt."
De Kaderrichtlijn Water
In 2000 hebben Europese landen afspraken gemaakt over de waterkwaliteit in de Kaderrichtlijn Water. Dit zijn de belangrijkste punten uit de KRW:
- Er mag niet meer water worden opgepompt dan dat erbij komt.
- De waterkwaliteit mag niet achteruitgaan, dit heet het verslechteringsverbod.
- Bestaande verontreiniging moet ongedaan worden gemaakt.
- Het plant- en dierleven moet worden hersteld. Ook hiervoor geldt een verslechteringsverbod.
Overheden geven inmiddels aan de doelen uit de KRW niet te zullen halen. Ze hopen op uitstel en uitzonderingen, mede door grote maatregelenpakketten op te stellen. Daarmee hopen ze aan te tonen de doelen ná 2027 alsnog te halen. Want ook na het verstrijken van de deadline blijven die doelen staan.
In hun verkiezingsprogramma's besteden partijen wel aandacht aan water. Voor D66 is 2027 'een harde norm'. De VVD wil alleen 'de noodzakelijke maatregelen' uitvoeren terwijl het CDA pleit voor een 'gebiedsgerichte en uitvoerbare' invulling. De PVV wil af van het 'one out, all out'-principe, dat betekent dat je bijvoorbeeld als Brabant al 'out' bent, wanneer slechts één doel niet haalt. JA21 wil de KRW-doelen versoepelen en GroenLinks-PvdA en de SP willen onder meer het lozen van PFAS en andere schadelijke stoffen verbieden.
Genoeg om het over te hebben in debatten, zou je denken. Volgens Boogers ligt er dan ook een rol voor de media om aandacht aan andere onderwerpen dan migratie, wonen en defensie te geven. "Rellen rond azc's zijn natuurlijk makkelijker in beeld te brengen dan het milieu, het is geen sexy thema. Maar het zou wel een thema moeten zijn." Dat hebben partijen ook zelf in de hand. "Het is een wisselwerking, politici kunnen er ook aandacht voor vragen."
In het Debat van het Zuiden krijgen lijsttrekkers van politieke partijen daar de kans voor. Op zaterdag 25 oktober gaan ze met elkaar in debat over water, wonen en migratie. Dan zal blijken wie zich dit 'niet-sexy thema' durft te wagen.
Het Debat van het Zuiden
Op 25 oktober gaan de zeven grootste partijen uit de peilingen voor de Tweede Kamerverkiezingen 2025 met elkaar in debat in Tilburg. Geert Wilders (PVV), Henri Bontenbal (CDA), Rob Jetten (D66), Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA), Dilan Yesilgöz (VVD), Joost Eerdmans (JA21) en Jimmy Dijk (SP) debatteren over onderwerpen die de inwoners van het zuiden belangrijk vinden.
Het ‘Debat van het Zuiden’ is op zaterdagavond 25 oktober vanaf half acht live te volgen via de website en app van Omroep Brabant, L1 en Omroep Zeeland en via deze omroepen op televisie.
