Uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen blijkt dat we in 2024 gemiddeld 74,4 kilo vlees gebruikten (inclusief bot) per persoon. Een daling van een halve kilo met een jaar eerder. Daarmee komt de vleesconsumptie op het laagste niveau sinds de start van de metingen in 2005.

Uit de cijfers is niet op te maken waarom mensen minder vlees zijn gaan eten. Onderzoeker Hans Dagevos heeft na het bestuderen van verschillende onderzoeken over het consumeren van vlees wel een idee. "Het kan te maken hebben met gezondheid of met principiële kwesties die meespelen. Daarnaast is vlees duurder geworden."

Dennis van Dun van Van Roessel Slagerij en Traiteur in Waalwijk zegt wel een verklaring te hebben voor de lichte daling van de vleesconsumptie. "De jarenlange anti-vleeslobby. Dat speelt zeker mee in deze tendens."

"Daarnaast is het vlees zeker het laatste half jaar flink duurder geworden", zegt Van Dun. "Wel zo'n dertig procent. Mensen gaan op zoek naar vertrouwen in vlees. Dat mensen bewust voor iets goeds kiezen is alleen maar beter."

Dat vlees duurder is geworden heeft volgens de Waalwijkse slager een duidelijke reden: schaarste. "Zeker het aanbod van rundvlees is minder geworden. Maar je ziet ook dat door de huidige wetgeving varkensbedrijven stoppen. Daardoor stijgt die prijs ook."

Slagerij Jan Goos in Etten-Leur heeft nog een andere reden waarom mensen soms een keer niet kiezen voor een gehaktbal of een speklap. "Consumenten hebben geen vertrouwen meer in de supermarkt. Ik geloof wel dat de consumptie in de hele lijn iets daalt. Mensen zijn zich steeds bewuster wat ze eten", zegt Jan Goos.

"Maar mensen die graag vlees hebben, nemen meer. Ik heb het idee dat mensen die minder vlees eten, toch meer richting de Randstad zitten. Boerderijwinkels, zoals wij die hebben, die hebben echt een vlucht genomen. Je ziet dat supermarkten nu wel meer voor lokaal vlees kiezen, maar in mijn ogen hadden ze dat veel eerder moeten doen."

Volgens slager Danny Megens uit Eindhoven kiezen zijn klanten bewust voor lokaal, kwaliteitsvlees. "Mensen zijn bewuster bezig met vlees, dat moeten wij dan dus ook. Wij merken het niet in onze winkel, dat mensen een dagje minder vlees eten. De kiloknallers zie je omvallen. Dat is ook niet meer haalbaar. De prijzen van vlees zijn te duur. Er zijn zoveel regels gekomen dat het allemaal moeilijker en duurder wordt om te ondernemen. Omdat veel slagerijen hierdoor afhaken, wordt mijn omzet alleen maar meer."

Dat de vleesconsumptie daalt, wil volgens de slagers niet zeggen dat typisch Brabantse producten als balkenbrij, bloedworst en zult binnenkort niet meer in de toonbanken liggen. Dennis van Dun: "Balkenbrij is wel echt een niche product. Daarvan verkopen we geen grote aantallen, zo'n vijftien kilo per week denk ik."

Maar het is voor Van Dun een bewuste keuze om het te blijven maken. Zijn balkenbrij werd dit jaar verkozen tot beste van Nederland. "Slager is echt een ambachtsvak. Om het slagersambacht te behouden, blijven we producten als balkenbrij, bloedworst en zult maken en aanbieden."

Ook Danny Megens blijft zelf balkenbrij maken. "Het is echt een ambachtelijk product. Ik merk wel dat het op minder plaatsen te verkrijgen is. De consumptie ervan is ook minder. De jeugd kent het niet en eet het niet. Het verkoopt nog best, maar niet meer zoals vroeger. Toen maakte je elke week een portie van vijftig kilo. Wordt de vraag echt te weinig dan komt wel een keer het moment dat we ermee moeten stoppen. Maar dan komen er wel andere producten in de plaats."

In Etten-Leur kunnen liefhebbers van zult en bloedworst 'gewoon' bij Jan Goos terecht. Tot lichtelijke verbazing van Goos zelf. "Zult verkopen we niet meer in de aantallen van dertig, veertig jaar geleden. Maar ik had verwacht dat het nog minder zou zijn. Van bloedworst dacht ik twintig jaar geleden dat het helemaal ging verdwijnen, maar we verkopen het steeds meer. Vooral in de horeca merk ik dat er meer vraag naar is."