"De woningbouw in Brabant is urgent én complex", zegt Dirken. "We willen bouwen, maar lopen tegen grenzen aan." Samen met de andere provincies onderzocht Brabant knelpunten in de woningbouwplannen. In heel Nederland komt de bouw van een half miljoen woningen in de knel, blijkt uit het onderzoek.

Voorbeelden van projecten die in de knoop zitten of komen, vinden we in Brabant bijvoorbeeld in Gilze en Rijen, waar 375 woningen door stikstofregels met problemen kampen, en in Oss waar voor de bouw van 2300 woningen extra geld nodig is omdat deze nu niet rendabel gebouwd kunnen worden. Doordat woningcorporaties te weinig investeringskracht hebben, kunnen ook 5100 van de 17.000 woningen uit de zogenomede Beethoven-deal, bedoeld om de Brainportregio een impuls te geven, mogelijk niet doorgaan.

Tussen 2023 en 2035 moeten er 165.000 nieuwe huizen in Brabant worden gebouwd. Dit om de woningnood tegen te gaan en de verwachte bevolkingsgroei op te vangen. Dat komt neer op 13.500 huizen per jaar. Ook dit jaar haalt Brabant dit aantal niet: naar schatting komen er tussen de 12.000 en 12.500 woningen bij. Ten minste duizend te weinig dus, bovenop de achterstand die in de afgelopen jaren als is opgelopen.

Stikstof en stroomnet
Alle Brabantse woningbouwplannen liggen binnen 25 kilometer van kwetsbare natuurgebieden. Daardoor is in de meeste gevallen een vergunning nodig, wat leidt tot vertraging en onzekerheid. Momenteel is het niet mogelijk om een vergunning te krijgen, als door het project extra stikstof in kwetsbare natuur terechtkomt. Het Rijk moet daarom snel met stikstofmaatregelen komen, zegt de gedeputeerde. Een oproep die ze al vaker heeft gedaan.

Ook het overvolle stroomnet vormt een risico voor de woningbouw. De exacte gevolgen overziet de provincie nog niet, maar de verwachting is wel dat ook dit probleem op korte termijn voor vertraging zal zorgen. Bijvoorbeeld omdat nieuwe wijken geen aansluiting op het elektriciteitsnet zouden kunnen krijgen.

Ambtenaren en gifstoffen
Een specifiek Brabants knelpunt is de veiligheid rond het vervoer van gevaarlijke stoffen over spoor, weg en water. Minstens 35 procent van de te bouwen woningen ligt in gebieden waar dit zorgt voor extra risico op brand, een explosie of gifwolk. Dat maakt het realiseren van bouwplannen extra ingewikkeld, dit bijvoorbeeld in gebieden rond stations in grote steden.

Gemeenten in Brabant komen ongeveer 340 voltijdsambtenaren tekort om de woningbouwopgave te realiseren. Het gaat dan vooral om projectmanagers, juristen en vergunningverleners. Volgens de provincie leidt dit tot de vertraging bij de bouw van zeker 18.500 huizen. Het kostenplaatje van deze vertraging wordt geschat op 410 miljoen euro. In het geval van 72.000 nieuw te bouwen huizen zijn de kosten bovendien hoger dan de opbrengsten. Om dat verschil te compenseren is 2,6 miljard euro nodig.