Achter de grote tafel in het stembureau steken de vrijwilligers verwachtingsvol hun hand uit. Je overhandigt je stempas, krijgt een stembiljet, schuifelt naar een hokje en maakt een keuze. Maar wat als je die instructies niet verstaat, de in te kleuren vakjes niet kunt zien, of met een rolstoel niet bij het stemhokje kunt.

Fysieke toegankelijkheid
Sinds 2019 zijn gemeenten wettelijk verplicht om stembureaus toegankelijk te maken. Van de ruim 10.000 stembureaus in Nederland zijn er 9175 als toegankelijk aangemerkt voor mensen met een beperking, maar wát de voorzieningen zijn, is onduidelijk.

In de meeste stembureaus, zoals die in de gemeente Etten-Leur, wordt alleen rekening gehouden met fysieke toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers, zoals een hellingbaan, een laag stemhokje of een brede deur. En dat terwijl ook andere beperkingen, zoals een visuele beperking, het stemmen knap lastig kunnen maken. Voorzieningen, zoals blindegeleidelijnen, een braille kandidatenlijst, stemmal met audio of een gebarentalig stembureaulid, bestaan wel, maar bij gemiddeld 1 op de 7 stembureaus wordt niet duidelijk aangegeven wat de voorzieningen zijn. Mensen met een beperking weten vaak dus niet naar welk stembureau ze het beste kunnen als ze deze hulp nodig hebben.

De gemeente Etten-Leur laat weten dat door beperkte voorbereidingstijd de mogelijkheid er niet was om in een vragenlijst van het ANP uitgebreid te verduidelijken welke voorzieningen de stembureaus aanbieden. "Hierdoor kan de indruk zijn ontstaan dat alleen is gekeken naar fysieke toegankelijkheid", zegt een woordvoerder. "In werkelijkheid hebben onze stembureaus wel meerdere voorzieningen, zoals een loep en hulpmiddelen voor mensen die doof en slechthorend zijn. "

Onkunde
Volgens Ralf Habets van Koninklijke Visio, een belangenorganisatie voor blinden en slechtzienden, is er bij gemeenten "wel bereidheid om zich te verbeteren, maar ook veel onkunde". Daarnaast zijn de benodigde aanpassingen volgens hem vaak kostbaar in verhouding tot het aantal mensen dat er gebruik van maakt.