“Er moet veel zorgvuldiger worden omgegaan met de veiligheid van werknemers,” zegt Merlijn stellig. Volgens de bestuurder is het veiligheidsgevoel onder ggz-medewerkers de afgelopen jaren ronduit belabberd. Door personeelstekorten komt het vaker voor dat medewerkers in gevaarlijke situaties terechtkomen. “Op het moment dat je te weinig mensen hebt, moet je dat risico niet lopen.”

Verpleegkundige Jan moest zo’n onveilige situatie afgelopen vrijdag aan den lijve ondervinden. Hij werkte als uitzendkracht bij ggz-instelling Huize Padua in Boekel, toen hij zwaar werd mishandeld.

Personeelstekort
De cliënt probeerde Jan te wurgen, sloeg zijn hoofd tegen een bankje en bleef daarna op hem inslaan. Een collega zette de veiligheidsprotocollen in werking, maar kon vanwege haar eigen veiligheid verder niets doen.

“Er zijn vaak te weinig mensen op afdelingen, er wordt gewerkt met inhuurkrachten die de veiligheidsprotocollen niet goed kennen, en trainingen voor weerbaarheid worden afgelast,” somt Merlijn op. Volgens haar zeggen organisaties wel dat veiligheid vooropstaat, maar wegen andere belangen vaak zwaarder.

“Als je onveilige situaties krijgt door te weinig personeel, zul je moeten afschalen,” zegt de vakbondsbestuurder. “Maar als je dat doet, lopen de toch al lange wachtlijsten nóg verder op. Het is vaak houtje-touwtje hoe het nu gaat bij de instellingen,” schetst ze.

Veiligheidsgevoel
De vakbond hield afgelopen zomer een peiling onder ruim 570 ggz-medewerkers. Daaruit blijkt dat 83 procent zich niet altijd veilig voelt op de afdeling.

Driekwart zegt regelmatig over zijn of haar grenzen heen te gaan, en bijna de helft ziet dat er minstens twee keer per week te weinig collega’s zijn op de werkvloer.

Volgens Merlijn kwamen er opvallend veel reacties binnen. “We hebben nog nooit zoveel aanvullende opmerkingen gehad bij een onderzoek. Dat laat zien hoe groot het probleem is,” zegt de bond.

Een medewerker vertelt in reactie op het onderzoek: “Een collega stond alleen nachtdienst te draaien voor de hele stichting.” Een ander schrijft: “Invallers kennen de afspraken met cliënten niet. Dat kan agressie en ongewenst gedrag uitlokken.” Ook geven werknemers aan dat tijdelijke krachten de veiligheidsprotocollen vaak niet kennen.

Protocollen
Jan kwam er, gezien de ernst van de aanval, nog goed vanaf. Hij benadrukt dat de veiligheidsprotocollen goed zijn nageleefd. Hij is dankbaar dat hij er nog is. “Er moet een einde komen aan geweld tegen hulpverleners.”

Dat onderstreept vakbondsbestuurder Merlijn ook. “De veiligheid van medewerkers hoort op één te staan, maar momenteel staat vaak de portemonnee van de zorginstelling op één.” Volgens haar moet de ggz weer aantrekkelijker worden voor jonge werknemers, want meer personeel zou de druk op veiligheid en welzijn van de huidige medewerkers verlichten.

In het voorjaar starten nieuwe onderhandelingen tussen de vakbonden en de ggz-instellingen. Het thema veiligheid staat daarbij, volgens Merlijn, vrijwel bovenaan de agenda.