Volgens het plan van Gedeputeerde Staten werkt elke veehouder straks stapsgewijs toe naar een eigen stikstofdoel. Hoe boeren aan hun doel voldoen mogen ze zelf bepalen. De provincie maakt daarvoor een 'menukaart' met maatregelen gebaseerd op 'wetenschappelijke consensus' waaruit boeren kunnen kiezen. Op die lijst staan bijvoorbeeld innovatieve systemen, voer- en stalmaatregelen, natuurinclusief werken en minder dieren houden.

Veehouders moeten vóór 1 juli 2026 bij de provincie melden op welke manier ze aan hun stikstofopdracht gaan voldoen. De Brabantse veehouderij als geheel moet in 2035 gemiddeld 46 procent minder stikstof uitstoten ten opzichte van 2019. In 2030 kijkt de provincie of het aannemelijk is dat de doelen gehaald gaan worden. Mocht dat niet het geval zijn, scherpt de provincie het beleid aan, is te lezen.

Voor niet alle soorten veehouderij zijn evenveel mogelijkheden om te verduurzamen. Daarom krijgen verschillende takken van de sector ook verschillende doelen.

Onzekerheid
Door stikstof gaat het slecht met de natuur en de stikstofproblematiek hindert de bouw van woningen en de aanleg en het onderhoud van infrastructuur. Daarom moet de uitstoot van stikstof omlaag. De veehouderij heeft het grootste aandeel in die uitstoot en moet die dus flink verlagen.

De provincie probeerde dat te bereiken door van boeren te eisen dat ze hun verouderde stallen duurzamer maken. Het liefst zouden ze dat moeten doen met een innovatief stalsysteem. Voorbeelden van die systemen zijn luchtwassers of vloeren die vloeibare en vaste mest gescheiden houden.

Over de werking van dit soort systemen is veel te doen: de rechter zette de afgelopen jaren meermaals een streep door meerdere systemen. Daarbij speelde vaak een rol dat boeren meer dieren namen om hun nieuw aangeschafte innovatie te bekostigen. De extra uitstoot was op papier minder dankzij de innovatie, maar dat was in werkelijkheid niet zeker te zeggen.

Geen vergunning nodig
Gedeputeerde Staten verwachten met de nieuwe aanpak uit de huidige impasse te komen, omdat boeren geen vergunning meer hoeven aan te vragen voor maatregelen waarmee ze hun stikstofuitstoot verminderen. Dat hoeft niet meer, omdat de provincie overstapt van een systeem van vergunningverlening naar een van maatregelen die bijdragen aan het verbeteren van de natuur. Voor die maatregelen heb je geen vergunning nodig.

Belangrijk hierbij is dat boeren die op deze manier te werk gaan geen extra dieren mogen nemen. Meer dieren dragen namelijk niet bij aan het verbeteren van de natuur, dus blijft daarvoor een vergunning noodzakelijk.

Naar eigen zeggen geven Gedeputeerde Staten met dit plan 'het vertrouwen aan veehouders'.