"Ik ben wel erg teleurgesteld", geeft scheidend SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen uit Breda toe. "We gingen deze verkiezingscampagne heel optimistisch in en stonden zelfs op lichte winst in de peilingen. Maar daarna zag je dat het toch weer naar de grote partijen ging."

De socialisten glipten tussen de vingers van de kiezers door, alwéér. "We kwamen er heel moeilijk tussen, het was strijden om de aandacht", zegt Van Nispen. De partij wist niet genoeg kiezers te bereiken. "En de mensen die we wel hebben bereikt, hebben we niet genoeg overtuigd. Dat had niet gemogen", reflecteert hij.

Het is de tiende keer in tien jaar tijd dat de partij een teleurstelling te verkroppen kreeg. De partij, die in de jaren negentig door Ossenaar Jan Marijnissen de Kamer in werd geholpen, stond ooit bekend als het rode tegengeluid in dat parlement. "Een protestpartij, net als de PVV voor velen nu is", vertelt verslaggever Arjo Kraak. "Ze spreken de taal van de arbeider. Van de stakers en de gewone man." Alleen is de vraag of 'de arbeider', anno 2025, in die vorm nog wel bestaat.

"De wereld is veranderd. Vroeger werkte je je leven lang bij hetzelfde bedrijf, dat is nu anders", zegt SP'er Henk Van Gerven uit Oss daarover. Hij ziet dat de maatschappij vluchtiger is geworden. En dat je dat ook in de verkiezingsuitslag terugziet. "Als je kijkt hoeveel mensen niet wisten waar ze op gingen stemmen, dan gaan ze mee in de flow van de winnaars. D66 heeft daarvan geprofiteerd, omdat Jetten het goed deed in debatten. Idealiter ga je mee op de inhoud, maar zo werkt het in de praktijk niet."

Aan de prestaties van lijsttrekker Jimmy Dijk heeft het volgens hen in elk geval niet gelegen. Al zal het gebrek aan naamsbekendheid niet hebben geholpen. "Neem Jan Marijnissen, dat is natuurlijk een fenomeen. Voor Dijk was het de eerste keer als lijsttrekker, dat was zijn makke", zegt Van Gerven. "Ik weet zeker dat veel meer mensen hem nu kennen, dan vóór de campagne. Dat is ook van belang."

De conclusie is dat de leden teleurgesteld zijn, maar ook niet helemáál snappen hoe het kan dat ze weer zetels hebben verloren. "Het is denk ik een combinatie van factoren", zegt Kamerlid Van Nispen. Misschien door de onbekende lijsttrekker, het gebrek aan zichtbaarheid tijdens debatten, of dat de partij nog nooit in de coalitie heeft gezeten. "Maar ik denk dat we ook een imagoprobleem hebben, als partij voor de zielige mensen. Niemand kwalificeert zich als arm of ziek, terwijl armoede wel een groot probleem is. We zijn er voor de hele samenleving. Voor de maatschappij."