Eindhoven start adresonderzoek bij vrouw die er al 36 jaar woont?
"We willen contoleren of u daadwerkelijk woont op het adres waar u in de Basisregistratie Personen (BRO) staat ingeschreven", is in de brief te lezen. "U kunt uw adres niet via DigiD wijzigen omdat er al een onderzoek loopt", staat er ook.
Als je maandenlang je DigiD niet kunt gebruiken, kan dat grote gevolgen hebben. Je kunt niet meer inloggen bij bijvoorbeeld de gemeente, Belastingdienst, uitkeringsinstantie UWV of het ziekenhuis.
Op de website van de gemeente leest Gudele vervolgens dat ze haar DigiD tijdens het onderzoek niet kan gebruiken. Op de site staat: 'Kan ik mijn DigiD nog gebruiken als er een onderzoek naar mij loopt? Nee. Zo lang iemands adresregistratie wordt onderzocht, is zijn of haar DigiD geblokkeerd.'
In de brief staat ook: 'Als uit het onderzoek blijkt dat u niet op het opgegeven adres woont, kan de gemeente u uitschrijven zonder een nieuw adres.'
"Dan leest die website heel anders."
Gudule schrikt hiervan. "Als je de website leest met de gedachte dat je fraude wilt voorkomen, dan snap je die website. Maar als je het leest met de gedachte om je buurman ontzettend een hak te zetten, dan leest die website heel anders."
Reden van een adresonderzoek
Het is belangrijk dat de Basisregistratie Personen (hierna BRP) actueel en betrouwbaar is, omdat vele overheidsinstanties gebruik maken van de gegevens in deze registratie. Op deze manier is iemand voor de overheid bereikbaar op het woonadres.
Op grond van de wet Basisregistratie Personen, is het noodzakelijk dat iemand staat ingeschreven op het adres waar hij/zij de meeste nachten per week geniet. Uitzonderingen daargelaten.
Ook worden onderzoeken uitgevoerd om woonfraude te voorkomen. In het geval van een calamiteit moeten de gegevens ook kloppen. Hulpdiensten raadplegen de Basisregistratie Personen om te achterhalen hoeveel personen op een adres staan ingeschreven.
Want iedereen kan een melding maken als er twijfels zijn over de bewoning van een adres. Ze heeft wel een idee wie er achter de aanvraag voor het onderzoek zit, maar ze wil daar verder niet op ingaan. “Ik dacht er helemaal niet aan dat wij misschien aangegeven waren door iemand anders. Ik kan het niet bewijzen, maar dat is dus wel gebeurd.”
Vooropgesteld: Gudule is niet tegen een adresonderzoek. “Dat is goed bedoeld. Stel dat een huurder allang verhuisd is, maar net doet of hij op dat adres woont en daar uitkeringen op trekt. Ik denk dat het voor dit soort situaties bedoeld is.”
"Ik vind dit een ontzettende inbreuk op mijn privacy.”
Gudule heeft de gemeente per mail uitleg gegeven waarom ze de laatste tijd wat minder vaak thuis is geweest. Dat komt doordat ze het druk heeft met haar werk. “Wij hebben een eigen bedrijf en we zijn vaak weg.” En ze is minder vaak thuis doordat er twee ouders zijn overleden.
De administratieve afhandeling neemt veel tijd buitenshuis in beslag. Toch wordt in een mail verder naar haar privésituatie gevraagd. “Ik vind dit een ontzettende inbreuk op mijn privacy.”
De mail is niet voldoende en zo breekt er een onzekere periode voor Gudule aan. Ze krijgt een mail van de gemeente terug, vol met taalfouten. Bij navraag van Omroep Brabant blijkt dat de mail echt van de gemeente komt.
Gudule snapt er niets van. “Zo'n ambtenaar gaat doodleuk privévragen stellen. Ik vind het vreemd dat je vragen krijgt als: Waar ben je dan? Als ze nou gewoon om bewijs vragen dat je de energierekening op dat adres hebt betaald. Dan ben je gelijk klaar.”
Ze heeft een klacht ingediend bij de gemeente en bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Tot op heden heeft ze nog niets van de gemeente gehoord. "Het is kwalijk dat ze mij nu in onzekerheid laten."
De gemeente Eindhoven heeft de tekst op de website sinds kort aangepast. Nu is de melding dat de DigiD niet wordt geblokkeerd.
Gemeente Eindhoven op de vingers getikt
Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) zegt dat de oorspronkelijke tekst op de site van de gemeente Eindhoven niet klopt omdat iemands DigiD-account niet wordt geblokkeerd tijdens zo'n onderzoek. Blokkeren kan alleen door overheidsorganisatie Logius. "Het is niet aan de gemeente maar aan Logius om een DigiD te blokkeren", laat een woordvoerder van BZK weten. "Dat kunnen zij besluiten wanneer zij signalen ontvangen over misbruik/fraude." Het ministerie van BZK heeft Logius opdracht gegeven om de gemeente hierop aan te spreken. Wat inderdaad niet kan tijdens een adresonderzoek, is een nieuwe DigiD aanvragen. Logius heeft dan namelijk geen zekerheid over het adres waarnaar de activatiecode gestuurd moet worden. Een adresonderzoek kan door iedereen aangevraagd worden. In Eindhoven kan iedereen er dus voor zorgen dat je DigiD geblokkeerd wordt, als je van de website van de gemeente uitgaat. Afgelopen jaar zijn er 2223 van deze onderzoeken aangevraagd in Eindhoven. Op dit moment lopen er in de stad 1097 onderzoeken. Hoe vaak het tot maatregelen heeft geleid, kan de gemeente niet zeggen.