"Dat laat ook meteen zien waarom dit zo'n complex onderwerp is", zegt Volkskrant-journalist Huib Modderkolk in talkshow Eva. Hij publiceerde donderdagavond een artikel over mogelijk Russische drones die angst en vertwijfeling oproepen.

Verdachte drones zijn serieuze incidenten, maar het blijft moeilijk om vast te stellen wie daarachter zit. "Dat is elke keer ontzettend lastig. Het harde bewijs dat Rusland erachter zit, is er niet." Dat geldt ook voor de drone die woensdagavond bij vliegbasis Gilze-Rijen werd gezien. Toch betekent het niet niets, zegt Modderkolk. "Dat er iets aan de hand is, lijkt me duidelijk."

In München vlogen militaire drones in formatie, en in het Belgische Zaventem werd een grote drone waargenomen. Tegelijkertijd waarschuwt Modderkolk voor een soort massahysterie, vergelijkbaar met de eerdere paniek rond poederbrieven.

Informatie verzamelen
"Ze zijn niet per se gevaarlijk, maar proberen iets waar te nemen,” zegt hij over de vermoedelijk militaire drones. "Daarom vliegen ze boven militaire gebieden.” Drones kunnen worden ingezet om informatie te verzamelen: hoe Westerse landen reageren, hoe snel ze reageren, welke radars ingeschakeld zijn en waar militaire vliegtuigen zich bevinden. "Dat is nuttige militaire informatie,” aldus Modderkolk.

Paniek zaaien is volgens Modderkolk een ander mogelijk doel: ontregelen, vertwijfeling en chaos veroorzaken. In België kwam de nationale veiligheidsraad bijeen. "Vliegvelden moeten worden gesloten.” Een ander denkbaar doel, zegt hij, is het verminderen van steun in West-Europa voor Oekraïne.

Radarsystemen
"Om die drones te detecteren heb je radarsystemen nodig,” zegt Modderkolk. "Wij hebben er honderd aan Oekraïne gegeven. Misschien moeten we die terughalen; we hebben ze zelf nodig. Dat is uiteindelijk in het belang van Rusland. Als je naar motieven kijkt, kun je begrijpen waarom Rusland dat zou willen. Het is ook een manier om Europa te testen en te prikkelen op zwakke plekken.”

Volgens Modderkolk worden we steeds verrast door drones, omdat er te weinig goede detectiesystemen zijn. Er zijn al systemen geleverd die het verschil kunnen waarnemen tussen een vogel en een drone, maar die zijn nog niet operationeel. "We hobbelen er een beetje achteraan. Rusland is steeds een stap verder.”

Drones kunnen vanaf een vrachtschip worden gelanceerd, maar ook via een mobiel netwerk worden bestuurd. "Dan kun je ze op grote afstand besturen: zolang er een internetverbinding is, kun je ze van vrijwel overal aansturen.”