Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Een boom met heel veel gaatjes

Bea Winnemuller zag op 9 september bij de boshut op landgoed Bleijendijk een boom waarvan de stam vol zat met gaatjes. Die gaatjes bevinden zich allemaal op geringe afstand in de boom. Haar vriendin dacht dat dit spechtenwerk geweest zou kunnen zijn. Ik denk ook dat dit spechtenwerk is. Zo te zien is de boom een lindeboom en lindebomen hebben mineraal- en suikerrijk boomsap, wat grote bonte spechten erg lekker vinden.

De gaatjes zijn zo te zien niet breed en maar een paar millimeter diep. Het is heel mooi en bijzonder spechtenwerk van de grote bonte specht. Die gaatjes heten drinkgaatjes. Het is wel heel bijzonder dat Bea en haar vriendin dit tegen zijn gekomen, want in ons land is dit nog nauwelijks waargenomen. Althans, er is nog maar weinig informatie beschikbaar over waarnemingen.

In veel andere Europese landen wordt wel al veel geschreven over spechten die in de boomstam, van vooral lindebomen, rijen gaatjes in ringen hakken om het mineraal- en suikerrijke boomsap als aanvullende voedselbron te gebruiken. In de lindeboom op landgoed Bleijendijk zijn niet zo’n mooie kunstige ringen gemaakt, maar zijn het wel overduidelijk drinkgaatjes. Die drinkgaatjes in de bomen kunnen jaren achtereen gebruikt worden. Je kunt dat dan ook goed zien op de dwarsdoorsnede van zo’n stam. Jaarlijks komen de oude drinkgaatjes door de jaarlijkse diktegroei steeds dieper in het hout te liggen. Ze blijven dan als zwarte vlekjes tussen de jaarringen zichtbaar. Op gladde schorsen van beuk, haagbeuk en Amerikaanse eik zijn die drinkgaatjeslittekens soms wel zeventig jaar zichtbaar. Wil je hier meer over lezen, zie dan deze link.

Vreemde rondjes aan een eikenblad

Susan Morcus was op vakantie in Duitsland en zag begin september iets op een eikenblad. Ze wil graag weten wat het is. Wat je op dat zomereikenblad ziet, zijn gallen: satijnknoopgallen. Deze schijfvormige galletjes lijken op kleine schijfjes met een duidelijk midden, omgeven door een rand van goudbruine, zijdeachtige haren. Ze kunnen maximaal drie millimeter groot worden en zijn te vinden op de onderkant van de eikenbladeren. Meestal in groten getale. Elke gal bevat één larve. Verantwoordelijk hiervoor, samen met de eikenboom, is de satijnenknoopjesgalwesp, ook wel muntgalwesp genoemd. Na paring leggen de kleine (maximaal 2,4 millimeter groot), vliesvleugelige vrouwelijke insecten hun bevruchte eitjes op het eikenblad. Hierna worden de satijnenknoopjesgallen op de onderzijde van de bladeren gevormd. Later in het vroege voorjaar komen uit de op de grond liggende satijnen knoopjesgallen de vrouwtjes gekropen. Deze vrouwtjes leggen hun onbevruchte eitjes in de uitlopende bladknoppen van eiken en de gallen die daar uit voortkomen heten puistgallen. Uit die puistgallen komen mannetjes en vrouwtjes en dan begint de cyclus weer opnieuw.

Een bijzondere vlinder gezien, wat is de naam?

Fabian Bastiaans zag op 22 juni een bijzondere vlinder. Hij wil graag weten welke vlinder hij gezien had. De vlinder die Fabian gespot heeft, is een nachtvlinder met de naam bonte bessenvlinder. Het leefgebied van deze nachtvlinder bestaat uit vochtige bossen, houtwallen, tuinen en heidegebieden. Je kunt ze in die gebieden tegenkomen van ongeveer mei tot en met augustus. Bonte bessenvlinders kom je soms rustend tegen op bladeren van onder meer bramen. Heel mooi om te zien is dat ze zich dood houden als ze gevangen of aangeraakt worden. Daarnaast vormen hun kleuren en tekeningen mooie camouflages. Zowel de vlinders als de rupsen worden vanwege de opvallende signaalkleuren niet door vogels gegeten. Die rupsen zijn te vinden op diverse waardplanten, zoals aalbes, kruisbes, framboos, zwarte bes, pruim en meidoorn maar ook op diverse loofbomen.

Rubriek mooie foto’s

In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Rosemarie de Wit. Ze legde een eekhoorn vast met een hazelnoot in de bek. Volgens Rosemarie is het diertje al weken bezig om de wintervoorraad aan te vullen.

Natuurtip

Zondag 16 november kun je van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags deelnemen aan een wandeling met natuurgidsen van IVN Grave over landgoed Tongelaar.

Een van de grootste kenmerken van de herfst is dat het een kleurrijk jaargetijde is. De kleur van de blaadjes aan de bomen verandert van groen naar geel of rood voordat ze langzaam maar zeker van de bomen vallen. Paddenstoelen in verschillende kleuren komen boven de grond uit en wolkenvelden vormen spectaculaire tekeningen in de lucht. De natuur verandert nu snel, het bereidt zich voor op de winter die komen gaat.

Meer informatie:
· Deelname aan de wandeling is gratis, een vrijwillige bijdrage voor natuurvereniging IVN Grave wordt op prijs gesteld.

· Start is de parkeerplaats van Tongelaar, navigeer naar de Hoogedijk in Mill.

· Meer informatie, zie deze link.

· De wandelroute is helaas niet geschikt voor mensen met rolstoel of wandelwagen.

· Er wordt geadviseerd makkelijke waterdichte schoenen te dragen.