STUIFMAIL

Wat Jan zag op zijn tomatenplant, is niet best volgens Frans

Vandaag om 08:30 • Aangepast vandaag om 09:57
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur. Iedereen kan vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt Frans onder meer aandacht aan een slijmerig spoor en beestjes op een tomatenplant. Deel twee van deze Stuifmail wordt zondagochtend gepubliceerd.

Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Deze beestjes logeren in de tomatenplant, wat zijn het?

Jonge zuidelijke groene schildwantsen (foto: Jan van Riet).
Jonge zuidelijke groene schildwantsen (foto: Jan van Riet).

Jan van Riet zag 17 september beestjes logeren in de tomatenplant. Hij vraagt zich af om welke beestjes het gaat? Volgens mij zijn dit jonge zuidelijke groene schildwantsen ook wel nimfen van de zuidelijke groene schildwantsen genoemd. Wantsen kennen geen volledige gedaantewisseling. Wat het lastig maakt bij de zuidelijke groene schilwants is dat de nimfen wel op een wants lijken, maar helemaal niet op de volwassen zuidelijke groene schildwants.

Een zuidelijke groene schildwants (foto: Saxifraga/Pieter van Breugel).
Een zuidelijke groene schildwants (foto: Saxifraga/Pieter van Breugel).

Zuidelijke groene schildwantsen zijn invasieve soorten en kwamen oorspronkelijk alleen voor in Afrika. Door de klimaatverandering zijn deze wantsen ook in Nederland en in veel andere delen van Europa terechtgekomen. De eerste melding van de zuidelijke groene schildwants hier werd gedaan in 2006. Op het menu van deze dieren staan planten, ze voeden zich met plantensappen. Daarbij hebben ze een voorkeur voor jonge plantdelen, de vruchten en de groeipunten. Ze hebben een steeksnuit en met die snuit prikken ze in de planten en brengen tegelijkertijd giftig speeksel in de plant. De schade die dan ontstaat, heeft tot gevolg dat de plant verkleurt. Ze krijgen dan misvormde vruchten en verwelkte scheuten. Kortom: niet best als je planten hebt staan die je wilt oogsten.

Een naaktslak met iets op het eind, wat is dat?

Gezien langs de Moezel in Duitsland (foto: Jos Roeken).
Gezien langs de Moezel in Duitsland (foto: Jos Roeken).

Jos Roeken zag op 13 september in Duitsland een slak langs de Moezel met een gelachtige structuur aan de achterkant. Wat is dat, is zijn vraag. Huisjesslakken en naaktslakken maken een soort slijm aan om zich daarop voort te bewegen. Op zo’n zogenaamd slijmspoor kunnen ze niet enkel over de grond kruipen, maar ook over ander materiaal. Ze kunnen zich zelfs over verticale oppervlakken verplaatsen.

Een zwarte aardslak met slijmspoor (foto: Frans Kapteijns).
Een zwarte aardslak met slijmspoor (foto: Frans Kapteijns).

Daarnaast dient het slijmspoor nog een doel. Je ziet vaak een achtergebleven slijmerig spoor, zie de foto hierboven, en dat vormt een mooie aanwijzing voor andere naaktslakken of huisjesslakken. Zij kunnen dit slijmspoor gebruiken om elkaar te vinden om bijvoorbeeld te gaan paren. Aan het eind van de rode wegslak, die Jos heeft gefotografeerd, zit nog een restje van dit slijm. Dit restje hoopt zich op de staartpunt op, terwijl de rode wegslak vooruit glijdt. Meestal ontdekt de naaktslak dat en eet dat restje dan gewoon weer op.

Een soort zwam die redelijk hard was

Een harslakzwam (foto: Yvonne).
Een harslakzwam (foto: Yvonne).

Yvonne was 7 september in de tuin van haar moeder bezig toen ze plotseling iets zag waarvan ze dacht dat het een zwam was. Daarbij aangekomen, voelde ze dat het behoorlijk hard was. Haar vraag is of het toch een zwam is. Op de foto is inderdaad een vruchtlichaam van een zwam te zien, de naam is harslakzwam. De vruchtlichamen van deze zwam vind je vooral aan de voet van levende bomen of op oude stronken. Vermoedelijk zit de harslakzwam in de tuin op een oude stronk in de grond. Boomsoorten waarop je deze zwam kunt vinden zijn zomereiken, Amerikaanse eiken, tamme kastanjes, iepen en vooral bomen op zandgronden. Ook kom je de vruchtlichamen van de harslakzwam tegen op platanen, maar dan altijd veel hoger aan de stam. Ze komen vooral voor in het open landschap, meestal aan bomen langs wegen. Als het vruchtlichaam nog jong is, kleurt het wit of geel met een soms opvallend gele rand. Als het ouder wordt, zie je dat het vruchtlichaam/de hoed mooi glanzend golvend bruinrood wordt.

Een harslakzwam (foto: Frans Kapteijns).
Een harslakzwam (foto: Frans Kapteijns).

De sporen zijn bruin en zie je soms goed liggen als een soort cacaolaagje bovenop de hoed. De vruchtlichamen van de zwam werden in de Chinese geneeskunde gebruikt om het menselijk immuunsysteem te versterken. Die vruchtlichamen bevatten namelijk plantenstoffen met antibacteriële, antivirale en antitumor-eigenschappen. In Burkina Faso wordt een extract van de zwam gebruikt als een traditioneel geneesmiddel tegen hartproblemen. Overigens zijn de vruchtlichamen van harslakzwammen niet eetbaar vanwege de taaiheid.

Zuidelijke groene schildwants - Oliver's Nature

Wachten op privacy instellingen...

De zuidelijke groene schildwants is een egaal groene of in het winterhalfjaar bruin gekleurde wants met een lichtgekleurd vleugelmembraan, halsschild en een kop met soms een opvallende gele zoom aan de voorkant. Karakteristiek voor deze soort is de rij van drie kleine witte stippen, geflankeerd door twee zwarte stippen op de voorrand van het schildje. Ze worden regelmatig ingevoerd met allerlei producten uit Zuid-­Europa. Sinds 2013 zijn nimfen waargenomen op enkele plekken in de open lucht en in kassen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!