Jaap (77) bouwt al 45 jaar stoomlocomotieven in zijn garage
Al 45 jaar werkt Jaap de Groot (77) in zijn garage in Sint-Michielsgestel aan een bijzonder project: stoomlocomotieven bouwen die écht kunnen rijden, zelfs met passagiers. Met eindeloos geduld brengt hij metalen platen tot leven in de vorm van stoomtreinen. Voor Jaap voelt het nog altijd alsof hij speelt met speelgoed.
In de garage achter zijn huis buigt Jaap zich geconcentreerd over zijn werkbank. “Hier breng ik al 45 jaar dood materiaal tot leven,” zegt hij lachend.
Jaap werkte zijn hele leven in de metaalbewerking, maar zocht een hobby voor in zijn vrije tijd. “Ik vind het prachtig om van niets iets werkends te maken.”
“Vijf of zes uur per dag ben ik hiermee bezig.”
In de jaren tachtig kocht hij een kleine metaalbewerkingsmachine en ontdekte daarmee dat hij onderdelen voor model stoomlocomotieven kon maken. “Zo maakte ik steeds meer onderdelen, totdat ik mijn eigen stoommachine in elkaar kon zetten,” vertelt hij.
Zijn collega’s reageerden soms verbaasd. “Ze zeiden: waarom ga jij ’s avonds nog metaalbewerken? Je doet dit toch al de hele dag.” Maar Jaap kon het niet laten. Zijn passie begon al op de middelbare school en is nooit verdwenen. “Alles wat je met metaal maakt, gaat lang mee. Dus je hebt lang plezier van je werk.”
Sinds hij met pensioen is, richt Jaap zich volledig op zijn bouwprojecten. “Vijf of zes uur per dag ben ik hiermee bezig. Als ik niet hoef te koken of huishoudelijk werk moet doen zoals schoonmaken, dan ben ik hier te vinden,” zegt Jaap vanuit zijn garage. ’s Avonds werkt hij vaak door tot twaalf uur of later.
“Het duurt zo’n vijftien jaar voordat één stoomlocomotief af is.”
Een stoomtrein bestaat uit honderden kleine onderdelen, allemaal met de hand gemaakt door Jaap zelf. “Je hebt technische kennis nodig, maar ook veel geduld. Soms bouw je een onderdeel tien keer opnieuw voordat het goed is. In de praktijk bouw je eigenlijk twee locomotieven: één die werkt en één voor de prullenbak, omdat er zoveel misgaat.”
Het is dan ook een flinke klus voordat Jaap één trein kan laten rijden. “Het duurt zo’n vijftien jaar voordat één stoomlocomotief af is. Sommige mensen verklaren me voor gek dat ik er zo lang mee bezig ben, maar dat maakt me niks uit. Ik doe het met plezier.” Jaap heeft tot nu toe vijf treinen in zijn hobbytijd gebouwd.
“Het voelt voor mij nog steeds alsof je speelt met speelgoed.”
Om zijn bouwwerken te testen, heeft hij in zijn achtertuin een spoorlijn aangelegd die zelfs door zijn stenen schuur loopt. “Die baan ligt er al dertig jaar. Toen ik een nieuwe schuur nodig had, maakte ik gewoon twee openingen erin zodat de trein erdoor kon rijden. De baan afbreken was geen optie,” zegt hij met een glimlach.
Hoewel de treinen sinds een tijd niet meer over de rails in zijn tuin rijden vanwege het ontbreken van een werkende locomotief, heeft Jaap met zijn modellen al veel kilometers afgelegd op speciale spoorbanen voor modellocomotieven in heel Nederland.
Achter de stoomlocomotief hangt een speciaal karretje waar hij en twee kinderen op kunnen zitten. “Mijn kinderen zijn ermee opgegroeid en vonden het fantastisch,” zegt Jaap, terwijl hij een oude foto laat zien waarop hij met zijn dochter achterop de locomotief zit.
De trein werkt op water dat wordt verhit met kolen, waardoor er echte stoom uitkomt. “Jongens spelen graag met water en vuur, en ik dus ook,” zegt Jaap lachend.
