Verslavingszorginstelling Novadic-Kentron is niet verbaasd dat er mogelijk 49 mensen zijn overleden die pillen kochten via website funcaps. Preventiemedewerker Alex van Dongen weet dat deze website het meest in trek is onder gebruikers. Hij kent zeven mensen die middelen bestelden op dit soort webshops en die zijn overleden.

Bij sommigen is hij nog op de begrafenis geweest. Zij kochten op die websites voornamelijk de drug flakka. “Funcaps was wel de populairste site onder hen. Die sterfgevallen zijn niet meegenomen in het OM-onderzoek. Dat wil zeggen dat het de vraag is hoeveel het er echt zijn. Het zal lastig zijn om aan te tonen dat er daadwerkelijk een verband is, omdat er nooit autopsie wordt gedaan", aldus de preventiemedewerker van Novadic-Kentron.

Attje Kuiken, bestuurder bij de verslavingszorginstelling, noemt het aantal sterfgevallen dat gelinkt wordt met Funcaps ‘schrikbarend’. “Het is voor ons wrang om te constateren dat we dit al langer zien.”

Illegale handel in medicijnen
Het Openbaar Ministerie (OM) hield in augustus een 31-jarige en een 30-jarige man aan die worden verdacht van illegale handel in medicijnen, waarvan de eerste zitting afgelopen week was. Volgens Van Dongen gaat het hier om designer-geneesmiddelen: die zijn gemaakt om medische effecten na te bootsen, maar die nooit zijn getest als medicijn. Het zou gaan om middelen tegen angst en ernstige slaapproblemen die bij een verkeerde dosering schadelijk of zelfs dodelijk zijn.

Bij Novadic-Kentron is het bekend dat mensen gebruikmaken van sites om aan zulke middelen te komen. Funcaps is volgens Van Dongen duidelijk de grootste en populairste. Hij zegt dat sinds 2016 dit soort sites in opkomst zijn. Met een groep gebruikers heeft hij laatst geteld en kwam hij er in totaal 25 tegen. Funcaps is ondertussen offline.

Snel, goedkoop en vrij beschikbaar
Maar waarom surf je naar zulke webshops? Volgens de preventiemedewerker zijn er verschillende redenen. Het is snel, goedkoop en vaak denken zij dat een vrij beschikbaar middel niet zo schadelijk is. “Mensen zijn ook op zoek naar een bepaald effect. Als zij bijvoorbeeld niet kunnen slapen of als een huisarts volgens hen te weinig voorschrijft.”

Zo is bijvoorbeeld synthetische benzodiazepinen, bedoeld als slaap- en kalmeringsmiddel, op zulke sites verkrijgbaar. “Mensen overdoseren en raken verslaafd. Ze weten vaak niet goed wat ze kopen. Dan denken ze: ‘Dit zal wel vergelijkbaar zijn met diazepam’. Mensen hadden niet door hoe sterk het eigenlijk was.”

Eerder waren drugs als flakka en miauw, waaronder 2- en 3-MMC, ook op die plekken te koop. Maar dat is veranderd, want sinds juli zijn die drugs verboden door een wijziging in de Opiumwet, de wet waarin chemische stoffen worden omschreven.

Wetswijziging nodig
Zulke wetswijzigingen moeten volgens bestuurder Kuiken meer gebeuren. Ze staat erop dat er harder wordt ingegrepen. Daar is ook de politiek voor nodig, is haar mening. “We willen dat de stoffen verboden worden waarmee je dit soort drugs kunt maken. Dat is nodig om toekomstige slachtoffers te voorkomen.”

Ook is waarschuwen noodzakelijk om mensen hier op alert te maken. Zo zegt Van Dongen al meerdere keren een gastopinie te hebben geschreven in de krant, waarin ook nabestaanden aan het woord zijn gekomen. De beste oplossing is volgens hem om de websites uit de lucht te halen. “Maar dat lukt niet zo makkelijk.”