Schrijfster dagboek Kamp Vught bekend
Lange tijd was niet bekend wie de schrijfster van het anonieme dagboek was. Het NPS-documentaireprogramma De Oorlog en het Nationaal Monument Kamp Vught deden beide onderzoek en vonden de naam van Klaartje De Zwarte-Walvisch.
Het eerste exemplaar van het in boekvorm uitgegeven oorlogsdagboek is overhandigd aan staatssecretaris Jet Bussemaker van onderwijs en cultuur.
Nieuwe feiten
Volgens directeur Jeroen van den Eijnde van Nationaal Monument Kamp Vught zitten er een paar bijzondere, nieuwe feiten in het boek. Zo werd de dodenmars van Chopin gespeeld na een zware dag dwangarbeid voor de gevangenen in het kamp. Op die manier probeerden de kampbewaarders de arbeiders extra te sarren. Dit was voor het ontdekken van het dagboek nog niet bekend.
Ook blijkt dat SS-officieren filmopnames hebben gemaakt van het bezoek van Reichsführer Heinrich Himmler aan Kamp Vught. Het Nationaal Monument is erg geïnteresseerd in deze opnames.
Zestig jaar
Ruim zestig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd een nieuw dagboek van een Joodse vrouw ontdekt. Bij Uitgeverij Balans verschijnt deze week het boek.
Klaartje en Joseph de Zwarte woonden tijdens de oorlog in de Tweede Oosterparkstraat in Amsterdam. Op 22 maart 1943 werden zij en haar man door twee Jodenjagers naar De Hollandsche Schouwburg gesleept, de verzamelplaats in Amsterdam voor deportaties van Joden. Via concentratiekamp Vught en doorgangskamp Westerbork werd Klaartje naar het vernietigingskamp Sobibor vervoerd, waar de nazi's haar vermoordden.
Vervolging
Klaartje, destijds 32 jaar oud, hield een dagboek bij gedurende de laatste verschrikkelijke maanden van haar leven, waarin ze de vervolging van de Joden beschrijft. Het begint op de dag van haar arrestatie en eindigt op 4 juli 1943, vlak voordat ze naar Sobibor werd gestuurd.
Het Joods Historisch Museum in Amsterdam kreeg het dagboek enkele jaren geleden in bezit. De makers van het NPS-programma De Oorlog hebben het boek nu in de openbaarheid gebracht. Zij stuitten vorig jaar op het anonieme verslag van een Joodse naaister tijdens de voorbereidingen voor het maken van de televisieserie en gingen op zoek naar de identiteit van de schrijfster. Na onderzoek van onder meer oude transportlijsten ontdekten ze dat het dagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch moest zijn.
De zwager van Klaartje heeft de dagboeknotities bewaard toen hij zijn schoonzus in Westerbork naar de deportatietrein begeleidde. De vrouw hoopte dat haar verhaal later door anderen gelezen zou worden. "Ik hoop vurig dat alles wat ik hierin heb geschreven nog eens de buitenwereld zal bereiken", schreef ze.