'Eindhovense IS-strijder wacht mogelijk doodstraf in Somalië'
Een in Eindhoven opgegroeide man die zich in 2024 aansloot bij Islamitische Staat (IS), wacht mogelijk de doodstraf in Somalië. Hasan A. (32) werd daar in juni opgepakt en wacht nu op zijn proces in een gevangenis in Puntland, een regio in het noorden van het Oost-Afrikaanse land. "Ik werd gehersenspoeld. Ik dacht niet na over de gevolgen", zegt A..
Puntland is een deels onafhankelijke regio in Somalië die het afgelopen jaar een flinke strijd heeft gevoerd tegen strijders van Islamitische Staat (IS) die zich in het Cal Miskaad-gebergte ophielden.
Een van de strijders die is opgepakt is Hasan A. De Britse krant The Times sprak A. terwijl hij in de gevangenis wacht op zijn proces. Hij werd naar eigen zeggen gemanipuleerd om zich aan te sluiten bij IS. "Ik werd gehersenspoeld. Ik dacht niet na over de gevolgen", zegt hij.
Tegen de Britse krant zegt A. ook goed te weten welke gruweldaden de terroristische organisatie pleegde in onder meer Irak en Syrië. Terreuraanslagen, openbare executies, ontvoeringen, verkrachtingen en martelingen. Als de Britse verslaggever vraagt of de mannen met wie A. samenleefde de journalist van The Times zouden onthoofden, zoals ze in het verleden deden met een aantal journalisten, zegt A. rustig: "Ja."
"Ik fantaseerde over dingen in mijn hoofd en hoorde stemmen."
A. heeft Turkse ouders en groeide op in Eindhoven, waar hij woonde met zijn moeder en zus. Hij omschrijft zich volgens The Times als autistisch en beïnvloedbaar. Hij zou slechte vrienden hebben gehad die stalen en drugs gebruikten. Toen A. midden twintig was, belandde hij in Nederland in de gevangenis. Volgens eigen zegge vanwege drugszaken. Maar A. wordt veroordeeld voor het 'voorbereiden voor een terroristisch misdrijf'.
In de gevangenis raakte hij volgens hem geradicaliseerd door medegevangenen die hem kennis lieten maken met islamitisch extremisme en propagandamateriaal van IS. A. zit achttien maanden in de gevangenis als hij naar een psychiatrische instelling gaat, omdat hij van de rechter ook tbs heeft gekregen. "Ik fantaseerde over dingen in mijn hoofd en hoorde stemmen."
Vier jaar later komt A. op vrije voeten en wordt zijn Nederlanderschap ingetrokken. Volgens A. vanwege zijn eerder misdrijven. Maar hij is veroordeeld voor het 'voorbereiden voor een terroristisch misdrijf' en alleen dan kan een Nederlanderschap worden ingetrokken.
"Ik besloot te gaan omdat ik dacht dat ze me echt wilden helpen."
A. laat Nederland achter zich en trekt naar Turkije, waarvan hij ook het staatsburgerschap heeft. Daar radicaliseert hij meer en meer. Hij werkt in een textielfabriek en bekijkt in zijn vrije tijd propagandavideo's van IS. Op een avond ziet hij in een video een e-mailadres en hij gaat corresponderen met ene Abu Khalid.
Die zegt tegen A. dat IS in het Somalische Puntland weer opleeft en dat A. zich bij hen moet aansluiten. "Ze beloofden me: 'We geven je alles. We geven je geld. We geven je een huis. Een groot huis, een mooi huis. Je kunt trouwen. Je zult een goed leven hebben'", zegt A. nu hij in de gevangenis zit.
"In Turkije was ik boos. Ik was depressief. Ik besloot te gaan omdat ik dacht dat ze me echt wilden helpen. ‘We hebben ziekenhuizen. We zullen voor je zorgen. Als je geen vrienden hebt, zullen wij je vrienden zijn. We zullen je familie zijn.’”
Maar toen A. najaar 2024 in Somalië kwam, bleek de werkelijkheid totaal anders te zijn. IS-leden namen zijn telefoon, horloge, paspoort en 800 dollar in beslag. Ook was er geen eigen huis voor A. IS-strijders leefden in grotten met soms wel 120 mannen bij elkaar.
"Ik dacht: Hoe kunnen jullie zo leven? Dieren leven zo. Maar voor hen was het normaal."
"Ik dacht: Wat is hier in godsnaam aan de hand? Hoe kunnen jullie zo leven? Dieren leven zo. Maar voor hen was het normaal." A. beweert tegenover The Times dat hij had gevraagd om te mogen vertrekken en terug te keren naar Turkije, maar dat zijn verzoek werd afgewezen.
In december 2024 werd zijn militaire training afgebroken toen de strijdkrachten van Puntland een offensief lanceerden in het door IS bezette gebied. Vanwege zijn gebrek aan gevechtservaring kreeg hij een functie toegewezen in een logistiek team van tien man, dat tot taak had de strijders aan het front te bevoorraden. De inlichtingendienst van Puntland bevestigt deze bewering.
In juni werd A. gevangengenomen toen hij water ging halen. Hij wacht nu op zijn proces, waarbij hij ter dood veroordeeld kan worden als hij schuldig wordt bevonden.
