Waar zou jij voor gaan: een fles wijn of whisky uit 2015 of eentje van 10 jaar oud? Dat is toch hetzelfde, horen wij je denken. Dat klopt, maar tóch is het slim om te kiezen voor de fles van 10 jaar oud. Een whisky lijkt exclusiever en waardevoller als er niet een jaartal, maar een leeftijd op het etiket staat. Dat blijkt uit onderzoek van marketingwetenschapper Tatiana Sokolova van de Tilburg University. 

In het onderzoek staat dat whisky ouder, exclusiever en waardevoller lijkt als de leeftijd wordt weergegeven als een periode dan wanneer dezelfde tijdsperiode wordt uitgedrukt in jaartallen. Dus '18 jaar oud' wordt meer gewaardeerd dan 'gedistilleerd in 2007, gebotteld in 2025'.

De onderzoekers analyseerden meer dan vijftigduizend biedingen op whiskyveilingen. Ze zagen dat flessen met een leeftijd erop gemiddeld negen procent hogere prijzen opleverden dan precies dezelfde flessen met jaartallen. "Consumenten zien een fles met het etiket ‘25 jaar oud’ gewoon als ouder", zegt Tatiana Sokolova. "Hoewel de leeftijd dus hetzelfde is, voelt de tijd langer."

Volgens Sokolova heet dit het year-lenght effect. Jaartallen, zoals 2007 of 2025, liggen in ons hoofd dichter bij elkaar dan kleine getallen, zoals 0 en 18. Daardoor voelt tijd die in jaartallen wordt weergegeven 'korter'. En in het geval van whisky geldt 'hoe ouder hoe beter'. De conclusie: wil je indruk maken, koop dan een fles met de leeftijd in plaats van het jaartal erop.

Geldt dit ook voor andere producten?
Het effect komt bijvoorbeeld ook voor bij tweedehands producten. Het werkt dan wel andersom dan bij whisky. Een tweedehands fiets die is 'gekocht in 2019' klinkt alsof-ie nog prima wat jaartjes meegaat. 'Deze fiets is 6 jaar geleden gekocht‘ klinkt op de een of andere manier tóch ouder.

Als je wilt dat tijd langer aanvoelt, kun je dus beter een getal als leeftijd gebruiken. Als je wilt dat tijd korter lijkt, zijn jaartallen effectiever. Of dit ook werkt bij leeftijden wordt uit het onderzoek niet duidelijk maar je kan het altijd proberen. ‘Ik ben geboren in 1980’ kan zomaar beter uitpakken dan ‘ik ben 45’.