Schrijver van Het verdriet van Tilburg blikt terug: 'Niet willen missen’ in Tilburg

Eenmaal plaatsgenomen in het café van De Pont in Tilburg neemt Maarten van Riel een slok van z’n koffie. Op de plek waar vroeger een van de vele wolspinnerijen van de stad zat, blikt de historicus en schrijver van Het verdriet van Tilburg terug op een bijzonder jaar. “Het is wel fijn dat het nu iets rustiger is, want vanaf de boekpresentatie in maart was het een tocht waarvan ik niet precies wist waar die me zou brengen.”

In zijn boek gaat Maarten op zoek naar de geschiedenis van zijn opa, die aan het eind van de jaren 70 suïcide pleegde. “Al snel kwam ik erachter dat er over mijn grootvader weinig te vinden was. Daarom ben ik de geschiedenis van Tilburg ingedoken om te kijken hoe de stad zich heeft ontwikkeld. Het boek is daardoor geworden zoals het geworden is.”

Dat Maarten maar weinig van zijn opa gevonden kreeg, vindt hij niet erg, want hij staat er naar eigen zeggen heel nuchter in. “Het is wat het is. Ik vond het interessant om het politiearchief in te duiken en dat ik daarmee zijn lotgenoten heb gevonden. Meer mensen pleegden suïcide in die tijd. Het is veel meer een portret geworden van een generatie. Mensen zoals mijn opa, die in de fabrieken werkten, daar waren er duizenden van.”

Het verdriet van Tilburg is een succes. “We zitten inmiddels aan de 5e druk”, vertelt Maarten trots. Hoeveel mensen het precies lezen, weet hij niet. “Er zijn vijftien exemplaren bij de bieb hier, maar die zijn continu uitgeleend. Dat is heel tof.”

Een van de hoogtepunten was zijn nominatie voor de Libris Geschiedenis Prijs. “De meest prestigieuze prijs als het gaat om non-fictie”, concludeert de Tilburger. “Dat ik bij de laatste vijf zat, was heel erg tof. Ik zie het eigenlijk als een soort zevensterrenrecensie, want als je genomineerd wordt voor zo’n prijs, geeft dat heel veel erkenning.”

Een tweede hoogtepunt kwam wat later toen er vanuit de politiek de wens kwam voor een textielmonument. Hoe of wat er gaat gebeuren, weet ook hij nog niet precies, maar hij houdt graag vinger aan de pols. “Ik hoop in ieder geval dat het monument ergens komt waar het zichtbaar is. Op de Heuvel is nog wel plaats”, zegt hij met een knipoog. 

Vooral de reacties van lezers zijn voor de Tilburgse auteur erg bijzonder. “Ik heb een brief gekregen van een vrouw van rond de negentig uit Leiden, die hier is opgegroeid”, vertelt hij. Afgelopen week kreeg hij ook nog een mail van een man die zijn jeugd in Tilburg doorbracht. “Die mensen zijn enorm verbonden met deze stad en zeker als het over vroeger gaat. Ik denk dat die geschiedenis eerder nog niet zo was opgeschreven.”

Dat bleek, want het boek leverde Maarten een bijzondere connectie op. “Ik heb contact met een kleinzoon van een textieldirecteur. Hij beseft heel erg dat er binnen zijn familie altijd maar één verhaal werd verteld en dat ze nooit over de kant van de arbeiders hebben nagedacht. Dat ik zijn ogen geopend heb, vind ik heel waardevol en dat blijft me bij.”

Maarten vertelt dat het een jaar was dat hij niet had willen missen. “Er was wel een tijd dat ik dagelijks reacties kreeg van mensen.” Een van de grappigste complimenten kreeg Maarten toen hij stond te wachten bij een rood stoplicht. “Er kwam een man langs me staan, hij keek me aan en zei: ‘tof boek heb je geschreven, man’. En toen fietste hij weer weg”, lacht Maarten. “Dat is ook Tilburg.”

Omroep Brabant heeft de laatste dagen van het jaar een serie ‘Het jaar van…’ Hierin staat een persoon centraal voor wie 2025 een belangrijk jaar was.