Het griepseizoen is dit jaar ongebruikelijk vroeg begonnen. Waar normaal gesproken pas in januari de eerste piek wordt verwacht, melden huisartsen en ziekenhuizen nu al volop griepklachten. Reden genoeg voor onrust, zo vlak voor de feestdagen. Maar volgens Huub Savelkoul, hoogleraar immunologie, is dat niet nodig. Met een paar eenvoudige maatregelen is de kans groot dat je de feestdagen gezond doorkomt.

Wie besmetting wil voorkomen zonder de gezelligheid te verpesten, hoeft volgens de hoogleraar geen extreme maatregelen te nemen. “De basis is verrassend simpel.” Regelmatig handen wassen is cruciaal, liefst met water en zeep en minimaal twintig seconden. “Juist via de handen vindt veel besmetting plaats.” Daarnaast is ventileren essentieel: vooraf, tijdens en na bezoek even ramen en deuren open. Ook hygiëne in huis helpt, zoals het schoonmaken van speelgoed en het vervangen van opscheplepels bij een buffet.

'Drink voldoende'
Een sterk immuunsysteem begint daarnaast bij leefstijl. “Eet gevarieerd, niet alleen zware kerstkost”, zegt Savelkoul. Groenten, fruit, voldoende eiwitten, vitamines en mineralen ondersteunen de afweer.

Voldoende drinken is minstens zo belangrijk. “Uitgedroogde slijmvliezen maken het virus makkelijker om binnen te dringen.” Alcohol mag, maar met mate en bij voorkeur met een glas water erbij. Slaap en rust zijn eveneens onmisbaar. “Juist rond de feestdagen gooien mensen hun ritme overhoop, en dat merk je meteen.”

Risicoperiode
Dat juist Kerst en Oud & Nieuw een risicoperiode zijn voor griep, is volgens Savelkoul goed te verklaren. “We zitten met meer mensen dicht op elkaar, vaak in kleine ruimtes die slecht geventileerd zijn omdat het buiten koud is.” Als één iemand het virus bij zich draagt, ook zonder klachten, kan dat zich ongemerkt verspreiden.

De incubatietijd van griep bedraagt enkele dagen. “In die periode ben je al besmettelijk, terwijl je zelf nog niets merkt. Daardoor is het achteraf bijna niet te herleiden waar je besmet bent geraakt.”

Ouderen
Niet iedereen loopt hetzelfde risico om ernstig ziek te worden. Vooral ouderen, jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een chronische aandoening zijn kwetsbaar. “Dat heeft alles te maken met het immuunsysteem”, legt Savelkoul uit. “Bij heel jonge en heel oude mensen werkt dat minder efficiënt.”

Kou veroorzaakt geen griep, benadrukt hij, maar kan het lichaam wel vatbaarder maken. “Je moet je warm aankleden, maar wel blijven bewegen en naar buiten gaan.”

Thuisblijven
Volgens de immunoloog zijn er duidelijke momenten waarop je beter thuisblijft. “Zodra je klachten hebt, zeker bij koorts. Hoe graag je ook wilde gaan.” Dat geldt extra als je in contact komt met kwetsbare mensen.

Het ultieme advies van Savelkoul is luid en duidelijk: “Ventileer, was je handen, wees eerlijk als je je ziek voelt en zorg goed voor jezelf. Dan heb je de grootste kans om gezond van de feestdagen te genieten.”