Chipmachinefabrikant ASML uit Veldhoven behoort tot de tien grootste werkgevers van Nederland. Het bedrijf telde in 2018 nog 12.376 banen maar staat in de nieuwste lijst met 21.811 arbeidsplaatsen op de negende plek, blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. 

ASML zag het aantal banen in zes jaar met van ruim 76 procent toenemen.  "Als je het in hitlijst-termen wilt zeggen, dan is ASML als grote stijger de alarmschijf", zegt Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan Tilburg University, in de krant. 

Defensie is veruit de grootste werkgever van Nederland. Daarna volgen de politie, Ahold Delhaize, het ministerie van Justitie en Veiligheid, Rabobank, Belastingdienst, KLM en Total Care Holding, waar schoonmaakbedrijf CSU uit Uden en thuiszorgorganisatie Tzorg onder vallen. 

Meer ambtenaren
Dat het aantal ambtenaren de afgelopen jaren flink is toegenomen, komt volgens Wilthagen onder meer door extra werkzaamheden tijdens de coronaperiode en doordat de samenleving complexer wordt. "We moeten diverse transities zien te maken. Woningbouw, gezondheid, klimaat, energie, noem maar op", legt hij uit. "We maken meer regels en hebben meer ambtenaren nodig om die regels te handhaven en bij te stellen. En de burger wordt mondiger en assertiever." 

Oud-ASML-topman Peter Wennink pleitte onlangs juist voor minder regels en procedures, zodat kansrijke sectoren meer ruimte krijgen om te groeien.

Kunstmatige intelligentie kan daar op termijn bij helpen, denkt Wilthagen. "Nu nog niet. Maar als AI echt betrouwbaar wordt, kan dat ook veel ambtelijke procedures, klachten en vergunningen gaan afhandelen en de snelheid daarvan verhogen." Dat zou volgens hem vooral in de Brainport-regio welkom zijn, waar veel gebouwd moet worden, inclusief wegen en fietspaden. "Maar zover zijn we dus nog niet."

Total Care & VDL
Total Care, het moederbedrijf van het Udense CSU, heeft zo’n 32.000 medewerkers, goed voor ruim 22.000 voltijdbanen. Dat aantal zal voorlopig niet afnemen, verwacht Wilthagen. "AI heeft nu eenmaal nog geen handen en voeten."

Bij industrieconcern VDL, met het hoofdkantoor in Eindhoven, is het aantal banen juist gedaald tot onder de 9000. Het bedrijf kan in de toekomst wel profiteren van extra investeringen in defensie, omdat VDL terreinvoertuigen en drones voor het leger gaat bouwen.