Onduidelijkheid over titel Hertog van Brabant

30 juni 2011 om 14:29
nl
De Brabantse PVV-fractie wil de Spaanse koning Juan Carlos betrekken bij het opknappen van het Bredase verdedigingswerk de Spinolaschans. Volgens de PVV is Juan Carlos nog steeds 'Hertog van Brabant'. Maar is dat wel zo?
Geschreven door

De partij heeft aan het provinciebestuur gevraagd of er een brief naar de koning gestuurd kan worden, waarin om zijn vrijwillige bijdrage aan het project wordt gevraagd. De Spinolaschans werd aangelegd door Spanjaarden in de Tachtigjarige Oorlog.
Toch geen hertog
Volgens de Brabantse afdeling van de PVV heeft de Spaanse koning nog steeds de titel Hertog van Brabant en is hij daarom mede-verantwoordelijk. Maar daarin vergist de partij zich, want de politieke verhoudingen zijn al enkele eeuwen geleden ingrijpend veranderd. De titel Hertog van Brabant ging in 1713 over naar de Oostenrijks-Habsburgse familietak, buiten Spanje dus. De titel bleef in handen van de Oostenrijkse keizer tot aan de Franse invasie en annexatie van 1795 in de Lage Landen. De Fransen maakten daarmee definitief een eind aan het oude 'feodale' regime en de Habsburgers raakten hun land en aanspraken hier kwijt.
Kroonprins is hertog
Enkele decennia lang leek de titel wel in rook opgegaan. Maar na de Franse bezetting nam het Belgische koningshuis de titel over. België was opgericht als nieuwe staat en had weinig tradities. Maar in dit nieuwe België lag wel Leuven, het oude hart van het hertogdom Brabant. Kennelijk hadden de Belgen behoefte aan een legitieme basis in hun nieuwe natie.

De titel werd daarom opgeëist en zelfs vastgelegd bij Koninklijk Besluit van 14 december 1840. In die wet is vastgelegd dat de Belgische kroonprins voortaan altijd de titel Hertog van Brabant zou gaan dragen. Sinds die tijd gebruikt de kroonprins de titel openlijk en hij is de enige vorst die dit doet. Momenteel is 'onze' hertog van Brabant, de Belgische kroonprins Filip. Zijn vrouw prinses Mathilde noemt zich hertogin. In hun officiële mededelingen, zoals de geboorte van een kind, gebruikten ze altijd deze titel. Wie de titel straks overneemt als Filip koning wordt is onbekend: er zijn twee kandidaten, hun oudste zoon Gabriël of zijn jongere broertje Emmanuel.
Onenigheid
De redenering van de PVV dat onze Hertog een Spanjaard is, is niet vreemd. Er zijn namelijk diverse tegenstrijdige antwoorden te vinden. Op allerlei websites staat er wel iets geschreven. Maar op de officiële website van het Spaanse Koninklijk Huis wordt er geen melding van gemaakt. Ook in de Spaanse grondwet wordt de titel niet genoemd. Er staat wel in een van de artikelen dat de koning alle historische titels mag gebruiken maar welke dat dat zijn is niet opgeschreven. Juan Carlos kan de oude titels dus gewoon uit de kast halen maar er zijn nergens aanwijzingen dat hij dat ooit gedaan heeft. Wie het weet mag het zeggen...
Historici eensgezind
Toch is het voor de belangrijkste Brabantse historici als Jan van Oudheusden en Arnoud-Jan Bijsterveld zo klaar als een klontje: in alle standaardwerken over de Brabantse geschiedenis wordt Filip aangemerkt als Hertog van Brabant. Van andere vorsten met dezelfde titel is ze niets bekend. De titel houdt overigens verder weinig meer in. Het is echt niet meer dan een titel. Er zitten geen (financiële) voorrechten of macht en gezag meer aan vast, zoals in de middeleeuwen wél het geval was. Over Noord-Brabant heeft Filip dus helemaal niks te zeggen. In dat opzicht is het niet meer dan een traditie die in ere wordt gehouden door onze zuiderburen.
Overwoekerd
Feit is wel dat de Spanjaarden hier dan geen macht meer hebben maar wel zo hun sporen hebben achtergelaten. De Spinolaschans tussen Breda en Terheijden is gebouwd tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) De schans is rond 1624 gebouwd door legers van de Spaanse Generaal Spinola. En hij had succes, want de Spanjaarden konden de stad toen vervolgens veroveren. Pas in 1952 is het als verdedigingswerk opgeheven. In het gebied liggen nog begraafplaatsen van toenmalige Spaanse soldaten. Tegenwoordig is de schans door planten overwoekerd geraakt. GroenLinks stelde eerder ook al vragen over het opknappen van de schans. De PVV pleit daar dus ook voor. Gedeputeerde Staten heeft nog geen reactie gegeven op het plan.





App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.