De gemeente Helmond heeft omwonenden opgeroepen deuren en ramen gesloten te houden. Twintig woningen en appartementencomplex Kloosterhof zijn ontruimd. Van de achttien kubuswoningen naast het theater, zijn er vier verloren gegaan en twee andere aangetast door de brand.

De ernstige rookontwikkeling werd gemeten, waarbij vooral de Ameideflat met bejaarde inwoners in de gaten werd gehouden. Uit de eerste metingen bleek dat er geen schadelijke stoffen zijn vrijgekomen. Vrijdagmorgen bleek dat er wel asbest is vrijgekomen bij de brand. Het gaat echter om kleine hoeveelheden die meteen hoog de lucht in zijn geslingerd. Daardoor is er geen gevaar voor de gezondheid.
'Een wond in het centrum van Helmond'
Burgemeester Fons Jacobs zei tijdens de persconferentie om elf uur donderdagavond dat de brand 'een wond heeft geslagen in het centrum van Helmond'. De burgemeester wil dat er zo snel mogelijk begonnen wordt met herstelwerkzaamheden, zodat het centrum van Helmond niet jarenlang ontsierd wordt door de gevolgen van de brand.
'Blijf weg van rampplek'
Jacobs riep tijdens de persconferentie iedereen op om niet bij de rampplek te gaan kijken. Volgens de burgemeester is er geen zicht op de veiligheid wat betreft rook en instortingsgevaar. Dat er in het theater zelf geen slachtoffers zijn gevallen, was volgens Jacobs mede te danken aan twee ton die de gemeente Helmond onlangs heeft geïnvesteerd in de veiligheid van 't Speelhuis.
Herstel serieus overwogen
Jacobs liet verder weten dat het herstel van theater ’t Speelhuis in de oorspronkelijke vorm serieus wordt overwogen. Volgens Jacobs is het op dit moment wel prematuur om te zeggen wat er met het theater gaat gebeuren, maar is herstel in de oude staat zeker een mogelijkheid.

Abel Blom, zoon van de architect, liet Omroep Brabant weten dat hij wil dat het markante theater, dat in 1977 werd geopend, weer wordt opgebouwd. "Ik ben erg geschrokken. Ik ben net gebeld en vervolgens staat de telefoon roodgloeiend. Mijn vader heeft daar een geweldig kunstwerk neergezet. Het is gekomen met een explosie en het is gegaan met een explosie. Het is heel eenvoudig te herbouwen, alle tekeningen liggen er nog."
Einde in zicht
Nog voor de persconferentie liet burgemeester Jacobs al weten dat het einde van de brand in zicht leek. "We zouden zeker vier uur nodig hebben om het sein brandmeester te geven. We zijn optimistischer geworden," vertelde de burgemeester aan Omroep Brabant. "De bibliotheek is in ieder geval gespaard gebleven, met uitzondering van water- en rookschade. Van de paalwoningen kan ik in ieder geval zeggen dat er zeker vier als verloren moeten beschouwd worden, en er nog eens twee bedreigd worden. We houden er rekening mee dat er van het theatergebouw niets meer overblijft en dat is heel triest." Volgens Jacobs was al vrij snel duidelijk dat het theater redden onmogelijk was. Daarom werd ingezet op het redden van de paalwoningen.
Grip 3
De brand werd door de autoriteiten rond zeven uur opgeschaald naar 'Grip 3'. Dat betekent dat niet alleen de directe omgeving wordt beïnvloed door het incident, maar een groter gebied, bijvoorbeeld een gemeente. Volgens burgemeester Jacobs is 't Speelhuis door de brand 'hopeloos verloren'. Jacobs kondigde om kwart voor negen een noodbevel af voor de omgeving van 't Speelhuis (Watermolenwal, Markt, Passage). Dit werd gedaan om de hulpdiensten meer ruimte te geven.
Woningen ontruimd
Volgens politiewoordvoerder Rick Ebli moeten omwonenden deuren en ramen gesloten houden. Donderdagavond om zeven uur werden de bibliotheek en de woningen rond Theater ‘t Speelhuis ontruimd, aldus een woordvoerder van de brandweer. De bewoners van de twintig ontruimde woningen worden opgevangen in hotel West-End, in een sporthal en in het Jan van Brabant College aan de Molenstraat.

Ook appartementencomplex De Kloosterhof is uit voorzorg ontruimd. Deze geëvacueerden worden eveneens opgevangen in hotel West-Ende. "Steeds meer mensen komen met druipende jassen binnen. Ze worden hier tijdelijk opgevangen, sommigen kunnen blijven slapen," aldus verslaggeefster Jacqueline Hermans. Als het hotel vol is, kunnen mensen uitwijken naar Asten. Burgemeester Jacobs: "De bewoners worden aan de overkant van het kanaal in hotel West-Ende opgevangen en sommigen kunnen daar blijven slapen. Het zal een behoorlijke wonde achterlaten."
Draaiende wind
Het blussen werd bemoeilijkt door de draaiende wind. Verslaggever Rob van Kaathoven rond halfnegen: "De wind is een tijdje geleden gedraaid en waait richting een nabijgelegen flat. Ik zie dat de vlammen niet meer zo groot zijn als een uur geleden. De nok van de grote zaal, het karkas, is wel zichtbaar, evenals vlammen die uit het dak komen. De brandweerlieden hebben erg veel moeite met het bestrijden van de brand om de hoek. De brandweer is nog steeds met man en macht bezig om dit te blussen."

Op de persconferentie zei brandweercommandant Van Hoef dat ze bij de bestrijding van het vuur veel last hebben gehad van de harde wind. "De brand zorgde voor een extreme situatie."
Korpsen uit de hele regio
Uit de hele regio werden korpsen opgeroepen om te helpen bij het blussen van de brand. Er waren brandweerwagens aanwezig van korpsen uit Helmond, Asten, Bakel, Eindhoven, Leende, Mierlo, Nuenen, Deurne, Lieshout, Aarle-Rixtel, Beek en Donk, Best en Geldrop. De brandweercommandant sprak tijdens de persconferentie dat er minstens acht tankwagens, vier hoogwerkers en 75 brandweermensen met de brand bezig waren.
Wethouders aanwezig bij brand
Een aantal wethouders van het college van Helmond was aanwezig bij de brand in het centrum van de stad. Zij spraken met de tientallen bewoners van woningen rond het theater die werden ontruimd. Ook troostten de wethouders geschokte Helmonders die naar de brand keken. Raadslid Michael Rieter stond met leden van het college van B& W pal bij de hoofdingang. "En dan schieten de tranen spontaan in je ogen", twitterde hij.
Medewerker Speelhuis vertelt
Een oudere theatermedewerker met BHV-jasje was tijdens de brand mensen aan het wegsturen. De man is al meer dan 25 jaar suppoost in het theater. Volgens hem is de brand ontstaan bij het gedeelte waar de techniek zit. "Daar was ineens ontzettend veel rook en vuur te zien", vertelt hij, "Door de deur kwam rook uit zaal. We hebben geprobeerd de brand te blussen." De suppoost heeft twintig mensen uit het pand gehaald.

Burgemeester Jaconds bevestigde tijdens de persconferentie dat de brand in de zaal is ontstaan. "Het vuur laaide vervolgens erg snel op." Jacobs hield zich enigszins op de vlakte over de oorzaak van de brand. "Er doen al veel verhalen de ronde, maar over de oorzaak van de brand kunnen we nog niets zeggen. Voorlopig kunnen we het pand ook niet in."
Oorzaak mogelijk techniek
Verslaggever Rob van den Broek liet vroeg op de avond al weten dat de brand mogelijk is ontstaan bij het mengpaneel dat zou worden gebruikt bij het optreden van theater- en muziekgroep Montezuma's Revenge die donderdagavond zou optreden.

Dit a capella zanggezelschap heeft door de brand voor zover bekend alle apparatuur verloren. Dat heeft de manager van Montezuma's Revenge gemeld. De apparatuur bestaat vooral uit dure computers. "Het is verschrikkelijk", stelde de woordvoerder van de groep. Donderdagavond zou het laatste optreden van de lopende tournee zijn geweest.
Veel omstanders
Volgens verslaggever Rob van Kaathoven kwamen de vlammen uit het dak en stroomden van alle kanten brandweerwagens toe. "Het is een zeer grote brand. Boven 't Speelhuis hangt een dikke rookwolk. Binnen in 't Speelhuis staat alles vol met rook", meldde hij aan het begin van de avond. De brand trekt nog steeds veel omstanders. "Half Helmond lijkt wel uitgelopen."

Een omwonende vertelde in het begin van de avond wat hij zag: "In Helmond zijn grote rookwolken te zien. Het is in een zaal in 't Speelhuis te doen. De rook trekt over de sporthal Citysport heen. De rook is in de hele stad te zien."
'Verschrikkelijk drama'
"Het is verschrikkelijk", liet burgemeester Fons Jacobs Omroep Brabant weten, "Het is nog nauwelijks te redden. Het is een markant gebouw, centraal in de gemeenschap, veel bezocht. Dan gebeurt dit aan het eind van het jaar. Om zo 2011 te moeten afsluiten… Slechter had niet gekund." De directeur van de bibliotheek noemt de brand 'een culturele ramp'. Volgens de directie van de bibliotheek is het gebouw in ieder geval vrijdag en zaterdag gesloten vanwege rook- en waterschade.
Geschiedenis
't Speelhuis (virtuele toer door het theater) is een rijksmonument dat ontworpen is door de al overleden architect Piet Blom. Hij heeft ook de opmerkelijke kubuswoningen ontworpen, die in Helmond en Rotterdam staan. De buitenkant van Theater ‘t Speelhuis is opgebouwd uit 37 kubussen en bevat drie zalen. De grootste zaal heeft een capaciteit van 430 stoelen. Het karakteristieke interieur van ‘t Speelhuis doet denken aan een circustent.
Jong monument
Jan van Bussel van Monumentenwerkgroep Helmond vertelde over het theater. "Theater 't Speelhuis is nog een jong monument, door grote kunstenaars ontworpen. Gisteren wilden we nog met een groep een rondleiding door 't Speelhuis doen, maar besloten daar toch van af te zien. Het had de laatste keer kunnen zijn… Als het hier brandt, brandt het goed omdat de zolders lang niet zijn gebruikt."
VIB-concert Guus Meeuwis in ’t Speelhuis
Theater ’t Speelhuis vormde eind mei nog het decor voor een VIB-concert (Very Important Brabander) van Guus Meeuwis. Omroep Brabant zond de uitzending live uit. Talloze Brabanders volgden het concert via radio, tv en internet.
Verslaggevers Rob van Kaathoven en Jacqueline Hermans versloegen de brand bij 't Speelhuis in Helmond.
Mensen met vragen over de brand kunnen vanaf vrijdagmorgen 09.00 uur contact opnemen met het Klant Contact Centrum, via 14 0492. Informatie over geplande voorstellingen in 't Speelhuis wordt op 2 januari bekend gemaakt op de website van de gemeente Helmond.