Het is een bijzonder verhaal uit de Tweede Wereldoorlog in Brabant. In het seminarie in Haaren en het kleinseminarie in Sint-Michielsgestel werden tijdens de oorlog door de Duitsers zo’n tweeduizend gijzelaars vastgehouden.

'Niet slecht behandeld'
Het waren mannen van adel, directeuren van banken en fabrieken en andere notabelen. De Duitsers dachten door belangrijke mensen te gijzelen het verzet in toom te kunnen houden. Hoewel de mannen gevangen zaten, hadden ze het zeker niet slecht.

“Het was een soort kostschool”, vertelt Henk van Helvert van Gedenkplaats Haaren. “Er werden cursussen gegeven, er werden lezingen gehouden, er werd muziek gemaakt en er werd geknutseld. Allerlei dingen om afleiding te hebben. Ze werden best goed behandeld.”

Duitsers woedend
Maar tegelijkertijd heerste ook altijd het gevoel dat je er ineens uitgepikt kon worden om gedood te worden als vergelding. “Dat zorgde wel voor angstige momenten”, zegt Van Helvert.

Dat moment kwam ook. Op 7 augustus 1942 is er een aanslag op een troepentransporttrein in Rotterdam. De aanslag mislukt, maar de Duitsers zijn woedend. In de krant komt een advertentie dat de aanslagplegers zich moeten melden anders volgt er een vergelding. De aanslagplegers melden zich niet en langzaam komt het nieuws binnen bij de gijzelaars.

Notabelen
“Er waren al snel geruchten dat er iets ging gebeuren”, vertelt Van Helvert. “Er werden foto’s gemaakt van dertig mannen in Haaren en Sint-Michielsgestel.” De foto’s hangen op een tentoonstelling die dinsdag is geopend in het gemeentehuis van Goirle. “Je ziet de angst in hun ogen.”

Uiteindelijk worden er vijf mannen uitgekozen: Graaf Otto van Limburg Stirum, baron Alexander Schimmelpenninck van der Oye, maatschappelijk werker Robert Baelde, hoofdinspecteur van de politie Christoffel Bennekers en industriebaron Willem Ruys.

Afscheidsbrief
De avond van te voren krijgen de mannen hun lot te horen. "Graaf Limburg van Stirum neemt nog afscheid van zijn broer", zegt Van Helvert. "Ze mogen allemaal nog een afscheidsbrief schrijven. Je kunt je niet voorstellen hoe dat geweest moet zijn."

De mannen worden gebracht naar een stuk bos op Landgoed Gorp en Roovert. Daar worden ze op 15 augustus 1942 door de Duitsers gefusilleerd.

Er is een tentoonstelling. Deze is tot en met 7 september te bezichtigen in het gemeentehuis van Goirle.  Daarna is de expositie van 11 tot en met 28 september te in het gemeentehuis van Haaren, van 2 tot en met 19 oktober het gemeentehuis van Sint-Michielsgestel en van 23 oktober tot en met 9 november in het Provinciehuis in Den Bosch.