De familie Verkooijen uit Waalwijk teelt al sinds de jaren vijftig appels en peren in Waalwijk. Maar liefst 52 hectare fruitbomen hebben ze, verspreid over verschillende locaties. En al dat fruit moet goed worden verzorgd, zodat het uiteindelijk als klasse 1 kan worden verkocht. Maar de vorst kan flink roet in het eten gooien. John Verkooijen is er goed op voorbereid, sinds hij in de jaren negentig zijn volledige oogst zag mislukken. "Door extreme vrieskou konden we al ons fruit weggooien. Dat was voor ons reden om flink te investeren in besproeiingsmachines om de boomgaard te beschermen."

IJslaagje om de bloesem
Dankzij de besproeiing met water krijgt de bloesem of pas gevormde vruchtjes een ijslaagje. Hierdoor zal de temperatuur van de bloem of vrucht nauwelijks onder het vriespunt dalen, doordat bij het vormen van ijs warmte vrijkomt. Zo wordt de oogst beschermd tegen vorstschade.

Goed geregeld, zou je denken. Maar toch blijft het spannend, want áls het gaat vriezen, moeten fruittelers heel snel zijn. "Ik houd continu verschillende weersites in de gaten", zegt Verkooijen. "Daarnaast hangt er alarmering op verschillende plekken in de boomgaard. Als de temperatuur onder nul daalt op de grond - en dat is in het voorjaar bijna altijd bij heldere nachten - dan gaat het alarm af. We hebben dan één uur de tijd om de motoren van de machines te starten en de boel onder te sproeien. Het komt dus regelmatig voor dat ik 's nachts allerlei mensen uit bed bel om me te helpen."

De nachtvorst zorgt regelmatig voor gebroken nachten. "Maar ons hele inkomen hangt buiten aan de bomen, dus dat hoort er gewoon bij", aldus Verkooijen. "Tot ijsheiligen blijft het spannend, daarna is de vrieskou echt wel verdwenen."
Vorststrepen
Soms is de fruitteler iets te laat met maatregelen, bijvoorbeeld omdat hij de weersomstandigheden toch verkeerd heeft ingeschat. "Je krijgt dan vorststrepen, een lichte vervorming van het fruit doordat een deel van de bloem bevroren is geraakt. Je ziet een streepje op de schil, de kwaliteit en smaak blijven precies hetzelfde. Maar omdat de appels en peren er minder goed uitzien, is het niet langer als klasse 1-fruit te verkopen."

Voor komende nachten - met enkele graden vorst aan de grond - staat de familie Verkooijen in ieder geval startklaar. "We hebben alles onder controle!"