Video

De moord op Edo en Lexje maakt nog steeds indruk: 'De gruwelijke details hoorde ik later pas'

15 mei 2018 om 21:45 • Aangepast 5 juni 2020 om 11:54
nl
Ze mochten hun speelgoed meenemen. Ze dachten wellicht dat ze iets leuks gingen doen. Maar de broertjes Lexje (8) en Edo (12) Hornemann uit Eindhoven gingen hun dood tegemoet, in een donkere kelder in het Duitse Hamburg. Het Van Maerlantlyceum in Eindhoven herdenkt deze moordpartij uit de Tweede Wereldoorlog al jaren met speciale reizen voor de leerlingen.
Profielfoto van Alice van der Plas
Geschreven door

Dinsdagavond werd er op school een fototentoonstelling van docente Anne Henry en de stichting Bullenhuser Damm geopend over de broertjes Hornemann. Het is een reizende tentoonstelling voor scholen.

De moord op de broertjes Hornemann staat in Eindhoven nog in het collectieve geheugen gegrift. De stad heeft een plantsoen naar de jongetjes vernoemd en er staat nog altijd een monument. Emma Schleipen, Ceder Stompff en Vera Frijters, leerlingen van het Van Maerlantlyceum, zullen er nooit meer gedachteloos aan voorbij lopen. Ze maakten een profielwerkstuk over dit drama.

"Dit monument is voor mij een teken dat ik blij ben dat ik dit verhaal nu ken, omdat ik het best gek vond dat ik er niets van af wist", zegt Emma. Vera kent het verhaal van de broertjes wel, omdat haar moeder bevriend was met de tante van Edo en Lex. "Maar de gruwelijke details hoorde ik later pas, Tante Ans wilde me daarvoor beschermen."

Tekst gaat door onder de video.

Verdoofd en opgehangen
Vlak voor hun dood in april 1945 stonden de broertjes Hornemann er helemaal alleen voor. Hun moeder was na de deportatie van het gezin uit Eindhoven gestorven aan buiktyfus. Hun vader was tijdens een transport doodgevroren. In het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg vielen de broertjes ten prooi aan de beruchte SS-arts Kurt Heissmeyer, die medische experimenten op ze uitvoerde in zijn zoektocht naar een geneesmiddel voor tuberculose. 

Maar de geallieerden naderden Hamburg en dus wilden de nazi's geen bewijzen achterlaten. De jongetjes werden naar een school aan de Bullenhuser Damm gebracht. Ze werden verdoofd met morfine en opgehangen in de kelder, samen met nog achttien andere kinderen. De moordpartij staat bekend als een van de meest weerzinwekkende oorlogsmisdaden. 

Het Van Maerlantlyceum in Eindhoven maakt al jaren reizen naar de beruchte kelder aan de Bullenhuser Damm.  "Als je in de kelder bent, zie je teksten op de muur", vertelt Emma. "Zo stond er dat de kinderen zo licht waren, dat ze niet konden worden opgehangen en dat de soldaten er echt aan moesten gaan hangen en trekken. Dat is dan een hele andere kant van oorlog die je niet ziet. En dat is wel heftig."

In 2005 maakte ook Omroep Brabant de reis naar de kelder in Hamburg en maakte er een documentaire over.

Tekst gaat verder onder de video.

"Ze dachten dat ze bevrijd gingen worden", zegt Vera. "En dat ze hier dan in die kelder zijn opgehangen, waar ik heb gestaan, dat is een heel gek besef." Vera vindt het goed om het verhaal te blijven herdenken. "En ook om deze verhalen apart te behandelen, zodat we echt niet vergeten wat er gebeurd is."

'Mensen kunnen dit doen'
Emma hoopt dat de tentoonstelling kan voorkomen dat dit soort misdaden opnieuw gebeurt. "Je kunt niet bedenken dat mensen dit bij kleine kindjes kunnen doen, maar toch kunnen mensen dit doen. En mensen doen het nog steeds."

Tekst gaat verder onder de video.

"Het is hier gebeurd. Het gaat om Eindhovenaren", zegt Vera. "En dus staat dit verhaal heel dicht bij je. De oorlogsverhalen die momenteel in de wereld spelen, zijn in het Midden-Oosten. Ver weg. Maar omdat je deze verhalen kent, dan denk je: dit soort dingen gebeuren nu ook daar in de wereld. En dan heb je een veel beter besef van wat er aan de hand is."

De tentoonstelling in de hal van het Van Maerlantlyceum is elke doordeweekse dag te bezichtigen van drie uur tot vijf uur 's middags. 

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.