Video

Stuifmail zondag 25 november: rode zwavelkoppen, bruine kikker, dansende muggen en vuurwantsen

25 november 2018 om 09:03
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans aandacht aan rode zwavelkoppen, de bruine kikker, dansende muggen, vuurwantsen en koperwieken.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Rode zwavelkoppen
Op de prachtige foto van Mariëtte Diepens zie je heel veel opkomende paddenstoelen. Mariëtte vraagt zich af of dit een soort zwavelkopjes zijn. Ze heeft het bij het rechte eind, deze paddenstoelen zijn rode zwavelkoppen. Rode zwavelkoppen zijn saprofyte paddenstoelen. Dit betekent dat ze teren op dood materiaal. Meestal staan ze in groepen - zoals hier ook op de foto - en dan vaak op stronken of bij stammen van loofbomen zoals de zomereik, berk of beuk. Zo te zien aan de foto van Mariëtte staan deze op het restant van beuk. Het grappige is dat in West-Europa deze paddenstoel gemeld staat als een onaangenaam bittere en zelfs giftige paddenstoel, maar in Noord-Amerika staat deze rode zwavelkop bekend als chestnut (kastanje) mushroom. In Japan heet deze paddenstoel kuritake. Die staat daar bekend als een eetbare soort en wordt zelfs gekweekt. Wellicht is het gehalte aan bittere stoffen in West-Europa veel hoger.

Bruine kikker
Op de foto die ik kreeg van Mo Prins zie je in een hand een mooi klein kikkertje. Mo vraagt zich af welk soort van kikker dit is. Uit de houding, de donkerbruine kleur en de zwarte strepen op de achterpootjes kan ik opmaken dat het gaat om een bruine kikker. Deze kikkers zijn nu sinds een week minder actief, maar tot en met vorige week was de temperatuur nog prima voor hen waardoor nog niet alle kikkers waren begonnen aan hun winterslaap. Nu zul je er nog nauwelijks een tegenkomen of de kikker moet verstoord zijn tijdens zijn of haar winterslaap.

Vogelhuisjes
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af welke vogels in een vogelhuisje overnachten. "Zijn dat specifiek mussen of mezen? Of kruipen vogels er sowieso in als er een huisje hangt in plaats van een heg of struik? Nou, mussen, mezen en andere vogels gaan in koudere periodes in de nacht op zoek naar warmere plekjes. Dat kunnen nestkastjes zijn, maar ook balkons, tuinhuisjes, overkappingen en dichte hagen of heggen. Vaak kun je aan de uitwerpselen zien dat ze op zo’n plek geslapen hebben. Zelf kom ik regelmatig - omdat ik vroeg op ben - een winterkoning tegen die onder ons balkon de nacht heeft doorgebracht.

Dansende muggen
Jan van Straten zag vrijdag nog dansende muggen en hij vraagt zich af of dit normaal is. Tsja, wat is normaal... Aangezien we met een veranderd klimaat te maken hebben en er soms nog mooie en warme dagen zijn, gaan die dansmuggen - ofwel vedermuggen - gewoon door met hun activiteiten. De dansende vedermuggen zijn in beginsel mannetjes. Tijdens hun dans scheiden ze sterk geurende feromonen af. Daarmee lokken ze de vrouwtjes. Door massaal bij elkaar te blijven, verhogen ze de overlevingskans. Vogels die zo’n dansende vedermug willen vangen, kan door de massaliteit nauwelijks een mug onderscheiden. Zie dit mooie filmpje bijgeplaatst van lukhul.

Wachten op privacy instellingen...

Grote hoeveelheden vuurwantsen
Op de foto die Toos Jacobs instuurde, zie je een hele grote groep insecten. Toos vraagt zich af wat dit voor insecten zijn. Volgens mij zijn het jonge en volwassen vuurwantsen. Vuurwantsen leven meestal in groepen. Aan het eind van de zomer - zo ongeveer rond september en oktober - is de tweede generatie nimfen volgroeid. Wantsen hebben een onvolledige gedaantewisseling dus lijkt een jonge vuurwants - een nimf - al best op het volwassen insect, maar de kleuren zijn dan nog niet compleet, zoals je op de foto ook kunt zien. Deze nimfen gaan zich nog verder ontwikkelen in die maanden, want enkel volwassen vuurwantsen overwinteren. Ook dit overwinteren doen ze meestal samen. Ze gaan dan ondergronds of verschuilen zich onder stenen en bladeren.

Koperwieken
Bij B&B Carpe Diem in Oirschot is een nieuwe vogelsoort in de tuin gespot. Welke, dat wisten de eigenaren niet. "Maar dankzij boswachter Frans Kapteijns weten we nu dat dit koperwieken zijn. Bedankt Frans!"

Samenstelling vogelbevolking in veertig jaar spectaculair op z'n kop
Duizenden vogelaars gingen drie jaar lang op pad om alle vogels in Nederland systematisch in kaart te brengen. Het resultaat is 24 november gepresenteerd in de nieuwe Vogelatlas van Nederland. In de publicatie is te lezen dat de vogelwereld de afgelopen veertig jaar behoorlijk op zijn kop is gezet. 

Zuid-Holland zoekt akkerbeschermers voor pilot diervriendelijk ganzenbeheer
In januari start de provincie Zuid-Holland met de Dierenbescherming een pilot om ganzen op een diervriendelijke manier te verjagen bij twee agrarische ondernemingen, zonder afschot. Wie in de omgeving van de Hoeksche Waard of het Groene Hart woont en graag op een positieve wijze wil bijdragen aan een oplossing voor de ganzenoverlast kan zich aanmelden voor de pilot.

Informatie over de pilot diervriendelijker ganzenbeheer vind je op de site van de Dierenbescherming.

Natuurtip
Nationaal park De Biesbosch is een uniek zoetwatergetijdengebied met een voor Nederland kenmerkende cultuurhistorie. Het gebied ontstond nadat in 1421 de watersnoodramp Sint-Elisabethsvloed plaatsvond. In de zeven museumzalen van het Biesbosch Museumeiland is te zien hoe mensen eeuwenlang met en tegen het water werkten, polders maakten en de natuur naar hun hand zetten.

Behalve de vaste tentoonstelling over de bijzonderheden van de Biesbosch, zijn er in het museum wisselende exposities van eigentijdse kunst. Daarnaast zijn er volop mogelijkheden om van de natuur te genieten. Zo biedt het Biesbosch Museumeiland - aan de Hilweg 2 in Werkendam - fluisterboottochten, lopen er diverse wandel- en fietsroutes door de Noordwaard en is er voor kinderen het educatieve Dierenvriendjespad. Ook is het goed toeven op het royale terras van het museumrestaurant, waar veel streekproducten op de kaart staan.

Het museum is in het weekend geopend van elf uur 's ochtends tot vijf uur 's middags, maandag van een tot vijf uur 's middags en dinsdag, woensdag en donderdag van tien uur 's ochtends tot vijf uur 's middags. 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!