Video

Voor huisartsen is een coronaspreekuur het nieuwe normaal

2 april 2020 om 08:46
nl
Huisartsen zijn vaak de eersten die te maken krijgen met (potentiële) coronapatiënten. In tijden van pandemie staat de wereld bij huisarts Lodewijk Doensen in Deurne op zijn kop. “We zijn ineens veranderd in een coronapraktijk. Het is heel onwerkelijk.”
Profielfoto van Joris van Duin
Geschreven door
Joris van Duin

Een vrouw in een rode Peugeot kijkt schichtig om zich heen. Ze staat op de parkeerplaats voor Gezondheidsplein Deurne en houdt een telefoon tegen haar oor. Wie niet beter weet, zou de politie bellen omdat een drugsdeal ophanden lijkt. In werkelijkheid maakt ze zich op voor het coronaspreekuur van haar huisarts.

De vrouw heeft verpleegkundig specialist Ingeborg van Zandvoort aan de lijn, die 20 meter verderop in een speciale coronaproof-ruimte staat. Ze staat daar in vol ornaat: spatbril op, doktersjas en extra beschermingspak aan. Mondkapje voor haar gezicht, handschoenen om haar handen.

Als zij het sein geeft, opent de vrouw haar autodeur. Ze stapt stevig door naar de tot isolatiekamer omgebouwde fysiotherapeutruimte.

Het nieuwe normaal
Vlak voor de patiënte de deurdrempel passeert, wacht verpleegkundig specialist Jos Gielissen haar op. Net als zijn collega Van Zandvoort is hij compleet ingepakt. Gielissen doet de vrouw een mondkapje op, laat haar handen desinfecteren en leidt de patiënt naar binnen. Een surrealistisch tafereel.

Verpleegkundig specialisten Ingeborg van Zandvoort en Jos Gielissen tijdens het coronaspreekuur in Deurne.
Verpleegkundig specialisten Ingeborg van Zandvoort en Jos Gielissen tijdens het coronaspreekuur in Deurne.

Toch is dit het nieuwe normaal in Deurne. Althans, voor patiënten met luchtwegklachten, die zich willen laten nakijken. Hoest je? Heb je het benauwd? Of heb je koorts? Dan ben je mogelijk drager van het coronavirus en word je op deze manier ontvangen door de huisartsen van vier samenwerkende praktijken. Zo willen ze het risico op mogelijke verspreiding van het virus beperken.

De fel schijnende zon dwingt huisarts Lodewijk Doensen zijn ogen dicht te knijpen. Zijn blik is gericht op de deur, die Gielissen achter zich dichttrekt. “Een coronaspreekuur, dat we dit nog mogen meemaken. Ongekend.”

Aardverschuiving
Brabantse huisartsen proberen tijdens de coronacrisis zo goed en kwaad als het gaat eerstelijns zorg te verlenen. Dat heeft veel voeten in de aarde. Want wie mogelijk drager is van het besmettelijke coronavirus, wil je niet laten plaatsnemen in een bomvolle wachtkamer van de praktijk.

Burgers krijgen dan ook het advies: heb je corona-achtige symptomen? Bel de huisarts, ga niet langs. Op papier klinkt dat helder, maar de praktijk is zoals zo vaak ook nu een stuk weerbarstiger. Tussen ‘gezond’ en coronaklachten zit een grijze ruimte, die voor eigen interpretatie vatbaar is.

In Deurne werken ze daarom met gescheiden patiëntenstromen. "Een voor mensen luchtwegklachten en een voor reguliere patiënten”, zegt dokter Marian van Montfort.

Goud
Een beschikbare ruimte voor het coronaspreekuur was razendsnel voorhanden. Door de coronacrisis werd de praktijk van een fysiotherapeut aan de parkeerplaats van het Gezondheidsplein niet gebruikt.

Door het improvisatievermogen van praktijkmanager Mascha Hendriks (‘zij is echt goud waard’) wordt deze ruimte binnen een dag ingericht als isolatiekamer voor het coronaspreekuur. Daarmee is het eerste probleem opgelost. Maar er is meer.

Terug naar de periode van vóór de coronacrisis. “Dat voelt als een eeuw geleden”, stelt huisarts Doensen. “In Deurne is sprake van vergrijzing en daarmee een toenemend aantal mensen dat gezondheidsklachten ontwikkelt. Waar we het werk tot enkele jaren geleden met een paar mensen aan konden, heb ik nu tien mensen in dienst. En dan nog zijn we eigenlijk constant door het gebouw aan het sjezen om alles voor elkaar te krijgen. Al jaren lopen we op de toppen van ons kunnen.”

Aanpassingsvermogen
Daar bovenop komt nu de coronacrisis, waar veel tijd en energie in gaat zitten. Dit betekent dat Doensens praktijkruimte waar 2300 inwoners zich normaal melden op slot is. Wie toch de moeite neemt naar de praktijk te komen, stuit op een A4’tje met een heldere boodschap: ‘U heeft géén toegang tot de praktijk als u geen afspraak heeft’. De deur zit op slot.

Tekst loopt onder de afbeelding verder

Huisarts Lodewijk Doensen uit Deurne.
Huisarts Lodewijk Doensen uit Deurne.

Een blik binnen leert dat de boel daadwerkelijk hermetisch afgesloten is. Witte stoelen in de wachtruimte zijn leeg. Speeltjes en tijdschriften liggen onaangeraakt naast elkaar op een hoektafel. En dat in een wachtkamer, halverwege de ochtend. Alleen personeel is aanwezig. “Dit is echt uniek”, zegt de 50-jarige dokter, die een derde van zijn leven huisarts is.

Als dit weken of maandenlang voortduurt, krijg je een zorgelijke situatie

“Door het coronavirus zijn we gedwongen de drempel voor eerstelijns zorg op te hogen. Vanwege de grote hoeveelheid mensen met luchtwegklachten, hebben we een metamorfose ondergaan: van huisartsenpraktijk tot coronapraktijk. Heel onwerkelijk.”

E-mailen
Patiënten die reguliere zorg nodig hebben, krijgen die verandering op hun bordje. De doktersassistente selecteert op basis van klachten en medische voorgeschiedenis wie wel en wie niet langs hoeft, lees: mag komen. Fysiek bezoek in de praktijk is nog mogelijk, maar in principe alleen weggelegd voor degenen bij wie sprake lijkt van een urgente medische indicatie. Doensen ontvangt hen dan in doktersjas (‘de jaren zestig zijn weer terug’) en andere beschermingsmiddelen.

Zijn klachten niet zo erg? Dan is een telefonisch consult vaak afdoende. Last van een huidaandoening? Dan graag een foto mailen, zodat op afstand een diagnose gesteld kan worden. Doensen: “Zo zijn we niet gewend te werken, maar op deze manier proberen we iedereen tóch zo goed mogelijk te helpen.”

Ernstige gezondheidsklachten
Mede door de opgeworpen drempels signaleren Brabantse huisartsen echter een zorgwekkende trend. Doktoren vrezen dat patiënten te lang blijven rondlopen met ernstige gezondheidsklachten, omdat ze vanwege de coronacrisis geen contact opnemen.

Normaal komen er bij Doensen dagelijks tussen de 50 en 100 telefoontjes binnen. Nu zijn dat er nog maar 20 tot 30. Het aantal mensen dat het normale spreekuur bezoekt is gereduceerd tot vijf.

Je kunt ze geen hand geven, of een hand op de schouder leggen

Zijn Deurnese collega-huisarts Marian van Montfort ziet dat ook in bij haar praktijk gebeuren. “Als dit weken of maandenlang voortduurt, krijg je een zorgelijke situatie en kan het niet anders zijn dat mensen ernstige ziektes ontwikkelen”, zegt ze. “En dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn.”

Doensen is daar helder over: “We verkopen eigenlijk nooit ‘nee’ tegen onze patiënten. We lossen de zorgvraag nu alleen op een andere manier op. We werken de klok rond, maar dat betekent niet dat we geen mensen kunnen helpen. We roepen iedereen met klachten op toch echt gewoon te bellen. Anders gaat daar tijd overheen, waar iemand over het algemeen niet beter van wordt.”

Desinfecteren
Terug naar het Gezondheidsplein, waar de vrouw weer in haar rode Peugeot stapt. Verpleegkundig specialist Gielissen kijkt haar vanuit de deuropening van de isolatieruimte na. Binnen desinfecteert hij de plaats waar de cliënt zat. Zo is de kans op eventuele coronabesmetting nagenoeg nihil.

Een handvol patiënten die zich hier meldde blijkt te zijn besmet met het coronavirus. Het zijn er niet veel en dat duidt op een schijnbare rust.

Achter de schermen
“Maar achter de schermen gebeurt van alles”, weet Doensen. “Het is echt wennen. Voor zowel patiënten als voor ons. Het coronavirus gooit zo veel om. Laatst stelde ik bij een overleden persoon vast dat diegene waarschijnlijk door het coronavirus was overleden.”

“Het gezin stond in dezelfde kamer, waar jij dan gehuld in een beschermend pak heen moet. Terwijl anderen in die ruimte proesten, kan je er niet echt zijn voor die familie. Je kunt ze geen hand geven, of een hand op de schouder leggen. Dat was een ontluisterende ervaring.”

LEES OOK:

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.