Afgelopen vrijdag stond het Rat Verlegh Stadion weer in vuur en vlam. Bijna 15.000 fanatieke supporters hadden de moeite genomen om naar de nummer achttien(!) van de eerste divisie te komen kijken. Ondanks jaren van kommer en kwel blijft Breda NAC ongekend trouw. De Bredase club is het sociale bindmiddel in de regio en zit diep in het DNA. De cultuur is de sterkhouder van de club en mag niet worden verpatst bij verkoop.

Qua bezoekersaantallen is NAC nog altijd subtop in Nederland, maar sportief gezien is het door wanbeleid en veel gedoe al jaren dikke ellende. Een nieuw dieptepunt werd in juni bereikt doordat de supporters, aangemoedigd door media en andere belanghebbenden, recht tegenover clubleiding en aandeelhouders kwamen te staan. De machtsstrijd tussen trainer Maurice Steijn en technisch directeur Ton Lokhoff bracht de vlam in de pan en liep vervolgens door een falende directeur Manders uit de klauwen.

Wie gelijk heeft in het uit de hand gelopen conflict maakt al lang niet meer uit. De drie belangrijkste clubeigenaren waren op hun pik getrapt en boden hun aandelen en dus de club te koop aan. En zoals gebruikelijk, de grootaandeelhouders leggen tot ongenoegen van velen nooit verantwoording af en maken daar weer een schimmig spel van. In de achterkamertjes van een gespecialiseerd bureau uit Rotterdam wordt NAC nu verkocht. De supporter kan voorlopig niets anders dan bidden en afwachten. Tot op heden is de communicatie vrijwel nihil.

Hoewel grootaandeelhouders Van Aalst, Burema en De Weelde NAC in 2013 van een faillissement hebben gered, is de neergang van de Bredase trots ook voor een groot deel op hun conto te schrijven. Achter de schermen hebben zij jarenlang verkeerde beslissingen genomen en dat heeft (hen) veel geld en chagrijn gekost. Het aantal ontslagen trainers spreekt al boekdelen.

Maar de instorting van de volksclub is zeker niet alleen te wijten aan de foute of ongelukkige keuzes van de eigenaren. NAC is een geweldige club maar krijgt al jaren niets voor elkaar omdat door verschillende groepen de neuzen niet dezelfde kant op staan, samenwerken een vies woord lijkt en eigenbelang bij sommigen prevaleert boven clubbelang. Naast de fanatieke steun is ook dat helaas onderdeel geworden van de clubcultuur. Bij NAC is iedereen wellicht een beetje schuldig aan de teloorgang. Supporters, sponsors, oud-spelers, media, bestuurders en aandeelhouders mogen allemaal in de spiegel kijken.

Toch weegt dat niet op tegen al het moois dat NAC losmaakt. Breda ademt NAC, een volksclub pur sang. Enige reuring past daar op z'n tijd natuurlijk ook wel bij. De potentie druipt van NAC af en wie goed en slim in de Bredase club investeert, en de supporters waardeert, heeft goud in handen.

Een goede partij om de club over te nemen en de cultuur in stand te houden, leek dan ook coöperatie Ons NAC. Dit supporterscollectief stelde samen met hoofdinvesteerder Karel Vrolijk een toekomstplan op en bracht een bod uit wat echter van tafel werd geveegd. En daarmee werden in één klap supporters, sponsors en andere geldschieters die echt iets met de club hebben, opzij gezet. Een Bredase voetbalclub die door Bredanaars wordt gerund, zou het zo niet moeten zijn? De clubcultuur telde even niet mee.

Maar de huidige eigenaars komen misschien wel met een uitstekende koper op de proppen. En toch is de angst gegrond dat als er geen regionale koper komt de clubcultuur naar de haaien gaat. Een bijvoorbeeld Amerikaanse investeringspartij komt om geld te verdienen. Niets meer en niets minder. Die zal weinig oog hebben voor kleinere sponsors, vrijwilligers, supporters, ladyspeaker Annie van Hooijdonk of materiaalman Ben van Bilzen. Om over een eventuele Disney-experience nog maar te zwijgen.

De centen mogen best belangrijk zijn voor de verkopende aandeelhouders, maar de clubcultuur moet gewaarborgd blijven. Het gaat hier om het plezier en zelfs levensgeluk van duizenden mensen. Het zelfdestructieve bij NAC moet er echt uit, want anders wordt het nooit iets, maar verkoop niet de ziel van de club.