Graf eerste openlijk lesbische stel is monument: 'Ik ga er elke week langs'

9 februari 2022 om 08:58 • Aangepast 9 februari 2022 om 11:19
nl
Het graf van Johanna Ledel en Florina Troch in Tilburg heeft een monumentenstatus gekregen. De vrouwen waren in de twintigste eeuw het eerste bekende lesbische stel van de stad. Hun graf op de begraafplaats aan de Bredaseweg is nu ook het eerste LHBTIQ+-monument in Tilburg.
Profielfoto van Collin BeijkProfielfoto van Omroep Tilburg
Geschreven door

Het dubbelgraf van Johanna Ledel (1867-1944) en Florina Troch (1865-1935) ligt vlakbij de ingang van begraafplaats 't Heike aan de Bredaseweg net buiten het centrum van de stad. Het is de oudste begraafplaats van Tilburg. Het graf werd begin 2020 net op tijd gered door het COC Breda/Tilburg, de belangenvereniging voor de LHTBIQ+-gemeenschap.

"Zo'n belangrijke plek mocht niet verloren gaan."

Het graf stond al jaren op de nominatie om geruimd te worden. Johanna en Florina hadden namelijk geen nabestaanden meer en de grafrechten waren al vijf jaar niet betaald. Parochie de Goede Herder mocht het graf ruimen, maar deed dat niet.

Het COC heeft begin 2020 de grafrechten voor vijf jaar vastgelegd. "Zo'n belangrijke plek voor onze gemeenschap mocht niet verloren gaan", vertelt voorzitter Pien Adriana Merkx. "We wilden proberen om het een monument te maken en dat is nu gelukt", vertelt ze trots. "Ik ga er nu elke week even langs het graf om het netjes te houden."

Johanna Ledel en Florina Troch voor hun woning (collectie Regionaal Archief Tilburg)
Johanna Ledel en Florina Troch voor hun woning (collectie Regionaal Archief Tilburg)

Helemaal zeker is het niet dat Johanna en Florina een liefdesrelatie hadden. Bijna een eeuw geleden was homoseksualiteit nog ongepast en zelfs strafbaar. Daar werd dus niet over gesproken. Er zijn echter genoeg hints dat de twee vrouwen meer dan 'goede vriendinnen' waren.

Ze woonden openlijk samen en Johanna liet in 1923 een huis voor Florina bouwen aan de Professor Dondersstraat in Tilburg. Die woning draagt nog altijd de naam 'Flora'. Dat de twee vrouwen begraven liggen in een dubbelgraf zegt ook veel.

"Biseksualiteit is geen modegril."

Merkx is blij dat diversiteit nu meer omarmd wordt, maar vindt wel dat daar een verleden bij hoort. "Biseksualiteit is geen modegril. Koning Willem II was in de negentiende eeuw al biseksueel en lesbische vrouwen een eeuw later ook. Het graf van Johanna en Florina levert het bewijs.".

Het monumentale dubbelgraf op begraafplaats 't Heike in Tilburg
Het monumentale dubbelgraf op begraafplaats 't Heike in Tilburg

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.