Uniek keteltje staat in Rijksmuseum, maar nu heeft Grave zijn eigen kopie

16 oktober 2022 om 20:00 • Aangepast 17 oktober 2022 om 10:33
nl
Het lijkt op het eerste oog een klein en niet zo bijzonder keteltje. Maar toch is het de belangrijkste schat van vestingstad Grave. Het origineel staat in het Rijksmuseum in Amsterdam. Maar Grave vond het zo belangrijk dat er nu een exacte replica van het keteltje in het Stadsmuseum van Grave staat. Waarom is dit keteltje zo bijzonder?
Profielfoto van Jos Verkuijlen
Geschreven door

Het verhaal begint ergens in de zestiende eeuw als de Turkse kaper Barbarossa het keteltje tegenkomt op een van zijn rooftochten in het toenmalige koninkrijk Napels. “Die heeft vast gedacht, dat keteltje is van mij”, vertelt Jan Timmermans van het Stadsmuseum Grave.

Het keteltje heeft Barbarossa meegenomen naar Tunis in Tunesië. Het keteltje is van oorsprong eigenlijk helemaal geen keteltje. Het is een wasbekken dat gebruikt werd in de kerk. Het zijn de Turken die er later een schenktuitje aan maken.

Geschenk aan Grave
Een paar jaar later, in 1536, wordt Tunis veroverd door Keizer Karel V. Een van zijn legeraanvoerders is Maximiliaan van Egmont, de graaf van Buren, maar ook stadhouder van Grave en het Land van Cuijk. Hij komt bij die verovering het keteltje tegen en neemt het mee.

Ook hij verandert weer iets aan het keteltje. Er komt een zilveren band omheen met daarop een tekst:
"Dit kleynoet is by Maximiliaen ionckgreef tot Bueren van der ongelovige in aphrica gewonen en opte 28 desemb. a 1536 der stat graef gegonen.” (Dit kleinood is door Maximiliaan van de ongelovigen in Afrika veroverd en aan Grave geschonken.)

Keteltje verkocht
Blijkbaar is Van Egmont de inwoners van Grave zo goed gezind dat hij hen het keteltje schenkt. “Dit keteltje moest voor eeuwig bij Grave blijven”, vertelt Timmermans. “Regelmatig werd het gebruikt als er hoog bezoek was om wijn uit te schenken.”

Maar het keteltje blijft niet eeuwig in Grave. In 1878 heeft burgemeester Mommers geld nodig voor de gemeente. Hij verkoopt het keteltje aan een bevriend antiquair. “Dat had nooit mogen gebeuren”, zegt Timmermans. Via de antiquair komt het keteltje uiteindelijk in het Rijksmuseum terecht.

Grootste schat van Grave
Daar staat het keteltje van Grave nu in de vast tentoonstelling. “We hebben wel eens gevraagd of het keteltje terug mocht naar Grave”, vertelt Timmermans. “Maar ze vinden het keteltje zo belangrijk voor de vaderlandse geschiedenis dat het daar blijft.”

“Maar dit is de grootste schat van Grave.” En dus is het keteltje heel precies nagemaakt en is het nu te zien in het Stadsmuseum van Gave.

Jan Timmersmans is vrijwilliger bij het Stadsmuseum Grave (foto: Jos Verkuijlen).
Jan Timmersmans is vrijwilliger bij het Stadsmuseum Grave (foto: Jos Verkuijlen).
Het keteltje in het Rijksmuseum (foto: Stadsmuseum Grave).
Het keteltje in het Rijksmuseum (foto: Stadsmuseum Grave).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.