Vluchtauto door politie van de snelweg gedrukt: dat mag niet zomaar
Op een zaterdagmiddag in juli vorig jaar ontstond een ruzie in Vught. Een omstander belde de politie met de mededeling dat er door twee groepen op elkaar was geschoten. De politie vond geen verdachten, maar wel bloedsporen. Een van de vluchtauto's werd diezelfde dag gespot op de A12.
Op de vrijgegeven beelden is te zien dat de vluchtauto hier door de politie van de weg wordt gereden. Maar mag dat zomaar? Een politieagent moet zich houden aan algemene politieregels en aan speciale regels voor achtervolgingen, legt Maarten Brink van de politievakbond uit. Los daarvan moet een agent tijdens een achtervolging altijd zelf goed blijven nadenken en alle risico's goed afwegen.
Bij de situatie in het filmpje weten de agenten dat er mogelijk vuurwapens in de auto zijn. De verdachten kunnen dus gevaarlijk zijn. De agenten willen voorkomen dat een achtervolging te lang duurt, want daardoor kan andere verkeer in gevaar gebracht worden. Daarom kiezen de agenten ervoor om de vluchtauto van de weg te rijden.
Altijd overleg
Agenten mogen dat niet alleen beslissen. Daarvoor moeten ze eerst overleggen met de politiemeldkamer. Hier komen alle 112-telefoontjes binnen en vanuit hier worden de politiemensen aangestuurd. “Eerst weegt de agent in de politieauto de risico's af", vertelt Maarten Brink. "Daarna overleggen de agenten meteen met de meldkamer. En als ze daar zeggen dat het te gevaarlijk is, gebeurt het niet.”
Als gevaarlijk rijgedrag van een verdachte andere weggebruikers in gevaar brengt, kunnen achtervolgende agenten ervoor kiezen om een vluchtauto van de weg te drukken, zoals vorige zomer. "De politie neemt dan een risico om verder gevaar te voorkomen.”
Lastige afweging
Het blijft volgens Brink lastig om de juiste keuze te maken. “Als de verdachte bij een aanhouding ernstig gewond raakt of zelfs overlijdt, valt half Nederland over je heen." Dit gebeurde bijvoorbeeld na een schietpartij in Helmond in 2019. Na een achtervolging sprong de verdachte in Deurne uit een rijdende auto en raakte zwaar gewond. Hij overleed enkele dagen later.
Soms staakt de politie de achtervolging, omdat het niet meer veilig is. "Wanneer de verdachte dan weet te ontsnappen, is dat voor de andere helft van Nederland weer niet te begrijpen", meent Brink. Eind 2017 reed een verdachte met ruim 220 kilometer per uur over de Midden-Brabantweg en A59. De snelheden werden zo hoog dat de agenten vreesden voor de verkeersveiligheid. Daarom lieten ze de verdachte ontkomen.
Uiteindelijk is de achtervolgende agent verantwoordelijk voor zijn acties. Als het misgaat, kan de Rijksrecherche of Justitie een onderzoek instellen. Als de agent onverantwoord risico heeft genomen kan dat leiden tot maatregelen tegen de agent.
De video van de achtervolging op de A12: