Massagraven en monumenten als stille getuigen van de watersnoodramp
De watersnoodramp van 1953 was in ons land de grootste natuurramp van de vorige eeuw. Er vielen in totaal 1836 doden. De ramp liet sporen na in de herinnering, maar ook zichtbare sporen in de getroffen dorpen en steden.
Op kerkhoven in Halsteren, Nieuw-Vossemeer, Lepelstraat en Fijnaart is dat nog het best te zien. Het is gebruikelijk dat graven na een tijdje worden geruimd. Maar hier wil niemand ze weg omdat ze onderdeel zijn van de dorpsgeschiedenis.
Polder
De zwaarst getroffen plaats in Brabant was Heijningen. Het polderdorp werd van de kaart geveegd. 76 mensen kwamen om het leven. In de dorpskom staan een standbeeld en plaquette met alle namen uit de nieuwe gemeente Moerdijk. Er tegenover staan watersnoodwoningen.
Op de protestantse begraafplaats in Fijnaart verrees een natuurstenenmuur met namen. Op de katholieke kerk kwam een gedenksteen.
Vijftig doden waren er te betreuren in Nieuw-Vossemeer. In het dorpshart staat een peilstok die aangeeft hoe hoog het water kwam. Bij Nieuw-Vossemeer werd in 1960 de laatste vermiste in Brabant teruggevonden.
Gezinnen
In Halsteren stierven in totaal 68 mensen. De meeste van hen liggen in graven bij elkaar achter de katholieke kerk. Hele gezinnen kwamen om in de polders. Uit één familie elf mensen. In Lepelstraat liggen dertien slachtoffers bij elkaar, op een eigen omheinde plek.
In Klundert overleefden zeventien mensen de ramp niet. Negen van hen kwamen uit hetzelfde gezin. Het dorp was net aan het herstellen van verwoestende bombardementen tijdens de bevrijding in najaar 1944.
Lijkkisten
In het dorp Moerdijk spoelde rivierwater over de dijken, over de begraafplaats. Daardoor gingen kisten drijven. Op de begraafplaats staat een gedenksteen voor de achttien mensen die na hun dood wegspoelden.
In Steenbergen vielen tien doden, in Dinteloord zeven, net als in Zevenbergen. Tot in Dussen verdronken mensen, zes in totaal. Overstromingen waren er tot in Almkerk, Waalwijk en Werkendam. Ook tienduizenden dieren stierven. Duizenden gebouwen werden verwoest bij de ramp en er ontstond een ongekende vluchtelingenstroom.
Sporen
Het landschap draagt de sporen, zoals het gat tussen Tonnekreek en Noordschans waar de dijk omheen is gelegd. Langs het hele rampgebied dragen oude huizen nog zeezout in de muren omdat ze lang onder water stonden. Bij Willemstad geeft een kunstwerk de plaats van een doorbraak aan. En overal zijn er gevelstenen en vloedstenen die aangeven hoe hoog het water kwam.
Het leed van toen is niet meer zichtbaar. Behalve als het weer een keer stormt en de herinneringen terugkomen van 70 jaar geleden.
Kijk op woensdag 1 februari om 14.00 uur naar de LIVE registratie van de herdenking van de watersnoodramp vanuit de Sint Quirinuskerk in Halsteren op Omroep Brabant. Aansluitend (om 15.15 uur) wordt de documentaire 'Ik was een kind in 1953' uitgezonden. Zes mensen die als kind de watersnoodramp meemaakten vertellen over hun ervaringen. De documentaire laat de enorme impact zien die de ramp op de kinderen in de getroffen gebieden.