Martijn bezoekt kelder waar zijn achterneefjes Lex en Edo werden vermoord
De twee jongens stonden er in de oorlog al snel alleen voor. Via Vught en Westerbork werd het hele Eindhovense gezin op transport gezet naar vernietigingskamp Auschwitz. Moeder Bets overleed na het transport aan buiktyfus. Vader Flip moest bij min 10 graden op transport en stierf aan de kou en uitputting. "Ze moeten zich zo ontzettend eenzaam hebben gevoeld."
"Lex en Edo moeten zich zo ontzettend eenzaam hebben gevoeld."
"Hier in het diepste geheim gebeurde het, ver weggestopt van de rest", vertelt de 57-jarige Martijn Docters op de plek waar de barak stond. Zichtbaar onder de indruk loopt hij door kamp Neuengamme, vlak bij het Duitse Hamburg. Af en toe rolt er een traan over zijn wangen als hij over zijn achterneefjes praat. "Natuurlijk zijn ze nu extra dicht bij me", voelt hij.
De nazi’s selecteerden de twee broertjes voor gruwelijke medische experimenten. Vijf maanden lang werden ze hiervoor misbruikt door de beruchte SS-arts Kurt Heissmeyer, in zijn zoektocht naar een geneesmiddel voor tuberculose. De jongens kregen de tuberculosebacterie ingespoten, rechtstreeks in hun organen. En dat terwijl Eindhoven dan allang bevrijd is. "Ze waren gewoon proefkonijnen. En het heeft medisch helemaal niks opgeleverd", weet Docters.
Hitler wilde de sporen van de medische experimenten uitwissen, met de geallieerden in aantocht. Edo en Lexje moesten samen met achttien andere kinderen op een vrachtwagen naar een verlaten school in Hamburg: Bullenhuser Damm. Ook daar gaan we met Martijn naartoe.
"Edo en Lex kregen te horen dat ze naar huis zouden gaan."
"Hier stond de vrachtwagen. Ze kregen te horen dat ze naar huis zouden gaan. Ze knapten ook echt op, door die belofte. De jongens hadden zelfs speelgoed bij zich, gemaakt door andere gevangenen."
In de kelder van het schoolgebouw worden Lex en Edo opgehangen op 20 april 1945, nota bene op de verjaardag van Hitler. Ze waren bijna te mager om ze met een strop op te hangen. Dus gingen SS'ers maar aan de lichamen van de kinderen hangen. Het zijn gruwelijke details uit het verhaal van de broertjes, die nauwelijks zijn te bevatten.
De zwaar toegetakelde lichamen van de totaal twintig kindjes zijn de volgende dag teruggebracht naar concentratiekamp Neuengamme alwaar ze in het crematorium zijn verbrand. In de school zit nu opvallend genoeg nog een kinderdagverblijf, maar ook een museum. Daar staan koffertjes voor alle kindjes en ook de kelder is nog te bezoeken.
Martijn Docters zet zich al lange tijd in om het verhaal van zijn achterneefjes levend te houden. Hij opende in november zijn eigen museum: het Hornemann Huis in Eindhoven. Edo en Lex zijn nog lang niet vergeten. Zo is er een documentaire over de broertjes, maar ook een boek, een monument en een plantsoen. Bij het Eindhovense plantsoen is donderdagmiddag een herdenking.
"De haat is nog niet weg."
Hij heeft Edo en Lex nooit gekend, maar toch wil hij hun verhaal blijven vertellen. "Je ziet het met racistische projecties op het Anne Frank-huis of op het Eindhovense stadhuis. Of mensen die die holocaust ontkennen: kom op man! Bekijk de foto's, ga naar een concentratiekamp."
Volgende maand is de Nationale Dodenherdenking. In september besteedt Omroep Brabant uitgebreid aandacht aan de twee broertjes, tijdens de live-uitzending van de herdenking in Waalre met als thema: ‘Leven met oorlog’. "Dit mag nooit maar dan ook nooit meer gebeuren", zo is Docters' levensdoel.
