Deze rechter heeft meer aandacht voor je zaak: ‘Maar ben geen hulpverlener’
Pleun Wijffels is strafrechter in Breda en ze wordt één van de acht tot tien wijkrechters. Toen ze gevraagd werd om in Tilburg Noord en Tilburg West de wijkrechtspraak op te zetten, was ze meteen enthousiast: “Ik denk dat dit echt kan helpen bij het oplossen van problemen, zodat de wijk prettiger wordt voor alle bewoners.”
“Zie na een jaar spijbelen een kind nog maar eens naar school te krijgen.”
De rechter is er voor wijken als Wandelbos Noord, Stokhasselt, Het Zand en Heikant. Wijffels: “Hier is veel overlast en hebben mensen problemen. Daardoor loopt hun hoofd over en krijgen ze vaak nog meer problemen.”
Wijffels hoopt dat ze problemen sneller op kan lossen, in samenwerking met gemeente en hulpverleners. “Ik hoor het wel eens van een collega die een spijbelaar in de rechtszaal heeft. Dat kind gaat vaak al een jaar niet naar school. Zo jammer dat die zaak dan pas wordt behandeld, want zie een kind dan nog maar eens naar school te krijgen.”
Natuurlijk, het is idealisme. Maar ervaringen met wijkrechters in Eindhoven, Rotterdam en Amsterdam stemmen Wijffels hoopvol: “Als ik zie wat daar al voor elkaar is gebokst, denk ik dat het kan slagen.”
“Mensen hoeven voor mij niet op te staan.”
De rechtszaak gaat anders dan normaal. De verdachte moet wel mee willen werken, anders komt de zaak gewoon voor de normale rechter. We hebben hier geen groot gerechtsgebouw, maar maken gebruik van het zaaltje in het wijkcentrum. De rechter zit niet op een verhoging, maar samen met de verdachte, advocaat, officier van justitie en eventueel een schuldhulpverlener aan tafel.
Trekt Wijffels een toga aan? “Weet ik nog niet, daar gaan we met alle rechters binnenkort samen over beslissen.” En moeten mensen opstaan als Wijffels binnenkomt? “Dat hoeft van mij niet zo nodig”.
De wijkrechters nemen ook meer tijd voor een zaak. “In een normale strafzaak is ook wel aandacht voor persoonlijke omstandigheden, maar hier sta je er nadrukkelijker en langer bij stil. Je stelt vragen als ‘Hoe gaat het nou?’ om erachter te komen wat er precies speelt.”
Maar Wijffels is duidelijk over haar rol: een hulpverlener is ze niet, ze blijft rechter: “Het is niet zo dat mensen met betalingsachterstanden bij mij binnen kunnen lopen met de vraag ‘Kunt u mij helpen?’ Die hulpverleners weten dat veel beter dan ik. Ik kan alle problemen aan elkaar koppelen en daar een beslissing over nemen, zodat de hulpverlener verder kan.”
Vanaf 1 september zijn de wijkrechters iedere dinsdag en donderdag in een Tilburgs wijkcentrum aan het werk. De ene keer in De Ypelaer, de andere keer in het Kruispunt.
LEES OOK: Eerste wijkrechtbank van Nederland geopend, Eindhoven heeft de primeur