John Frenken, de voorman van BBB, kreeg het vrijdagochtend in het provinciehuis zwaar te verduren. Statenleden legden hem het vuur aan de schenen over de mislukte onderhandelingen. Maar op de cruciale vraag, wáár het misging, kwam geen antwoord.

Wat wel duidelijk werd, is dat het niet alleen stukliep op de deadline voor de stalaanpassingen. Op alle belangrijke onderwerpen kwam BBB nog met forse wijzigingen nadat er al een akkoord lag: stikstof, landbouw, water en natuur. Daar konden VVD, GroenLinks en PvdA niet mee akkoord gaan.

Volgens GroenLinks kwam BBB terug op twintig passages waar weken eerder al overeenstemming over was. "Op donderdagavond wilde BBB ineens een heel andere kant op. Ook GroenLinks kan alleen concluderen dat er geen mogelijkheden zijn om met BBB een coalitie te vormen", zegt Jade van der Linden.

Ook Ward Deckers, fractievoorzitter van de PvdA, zegt dat BBB niet koos voor Brabant. "Het belang van de achterban bleek voor BBB op meerdere punten zwaarder te wegen dan het belang van de Brabanders. Dat heeft ons vertrouwen geknakt."

SP'er Nico Heijmans gooide meteen maar de knuppel in het hoenderhok. "VVD, ga maar meteen aan de slag om Brabant weer bestuurbaar te krijgen." Volgens de SP hoeft geen energie meer gestoken te worden in enige coalitie met de BBB.

"De BBB is van pole position snoeihard de vangrail in gereden", zegt Matthijs van Miltenburg van D66. Hij geeft aan een mogelijkheid te zien om een coalitie vormen 'over links'. Dan hebben we het over VVD, GroenLinks, PvdA, SP, D66 en Lokaal Brabant (samen 28 zetels).

Alexander van Hattem (PVV) is het daar niet mee eens. Volgens hem heeft Brabant gekozen voor een rechts bestuur. Door BBB uit te sluiten wordt er in zijn ogen geen recht gedaan aan de verkiezingsuitslag. "Dan wordt Brabant opgezadeld met een coalitie van losers."

VVD-fractievoorzitter Van Gruijthuijsen deed meteen een beroep op GroenLinks, PvdA, SP, D66 en Lokaal Brabant om te gaan praten. Er staan al twee formateurs klaar om die gesprekken in goede banen te leiden: Erik van Merrienboer (PvdA) en Bert Pauli (VVD). Van Merrienboer van was 2015 tot en met 2020 gedeputeerde Ruimte en Financiën. Bert Pauli was gedeputeerde tussen 2011 en 2019 van Economische Zaken en Internationalisering.

En zo blijkt Lokaal Brabant ineens een sleutelrol te vervullen. Want zonder Lokaal Brabant blijft alleen een coalitie over links met de Partij voor de Dieren over en dat ligt niet voor de hand.

Duidelijkheid over hun standpunten gaf Lokaal Brabant overigens niet. Ook niet of ze vast willen houden aan de deadline voor stalaanpassingen in 2028. Vorige week steunden ze nog een motie van het CDA daarover. Wellicht laten ze dat idee los met een plekje in de coalitie in het vooruitzicht.

LEES OOK:

Boosheid en irritatie over gestrande coalitieonderhandelingen

Puzzelen voor een Brabantse coalitie: dit zijn nu de mogelijkheden