Die vragen leggen we voor aan Justine Pardoen. Zij is oprichter van het Bureau Jeugd en Media en schreef meerdere boeken over jongeren en (sociale) media. Volgens haar is het doorsturen van filmpjes 'super schadelijk'.

Maar eerst gaan we naar het Land van Cuijk. Daar zijn sommige kinderen het slachtoffer geworden van zogenoemde vechtchallenges. “De filmpjes zijn schokkend. Het gaat om grof geweld waarbij jonge slachtoffers door een groep, vaak ook nog jonge kinderen, worden geschopt en geslagen en worden gedwongen om vernederende opdrachten uit te voeren”, waarschuwen de gemeente en de politie.

Nieuw is dit fenomeen niet. “We kennen dit soort challenges al heel lang. Het begint vaak ‘ergens’ en het verspreidt zich razendsnel. Het is niet iets dat alleen in het Land van Cuijk voorkomt”, zegt Pardoen.

Het zijn volgens haar vooral kinderen tussen 10 en 16 jaar die zich hiermee bezighouden. “We zien dit eigenlijk altijd aan het begin van de zomer opkomen. Kinderen gaan minder vaak naar school of hebben vakantie. Ze vervelen zich en zitten de hele dag op sociale media.”

Deze online uitdagingen kunnen we volgens Pardoen vergelijken met ‘gewoon’ spelen. “Kinderen zoeken vertier in groepen op straat. Ze gaan challenges met elkaar aan. Het past helemaal in de ontwikkeling van kinderen om zich zo te gedragen. Toen ik die leeftijd had, deden we ook wedstrijdjes: wie kan het langste op straat blijven liggen terwijl er een auto aankomt. Het is heel normaal dat kinderen dit doen.”

Experimenteren tijdens dat spelen, hoort daar volgens Pardoen bij. “Kinderen zoeken grenzen op en gaan daar soms overheen. Dat is niet erg. Het is gewoon een fase in de pubertijd. Als kinderen over grenzen heengaan, is het belangrijk dat ouders of leerkrachten die grenzen trekken. En als ze over wettelijke grenzen gaan, is het goed dat de politie erbij komt”, legt Pardoen uit.

Volwassenen moeten kinderen dus uitleggen wat wel of niet kan. Iets dat nu ook in het Land van Cuijk gebeurt. Scholen stuurden brieven naar ouders, waarin ze vragen het thuis over vechtchallenges te hebben. Dat is wat Pardoen betreft de oplossing.

“Probeer je tijdens zo’n gesprek te verplaatsen in die kinderen: er gebeurt iets, dat film en verspreid je. Hierdoor krijgen ze status in een groep. Je hoeft daarvoor niet eens per se degene te zijn die slaat. Alleen al het verspreiden zorgt daarvoor”, zegt Pardoen.

Daarom is het volgens haar belangrijk om kinderen te leren wat de gevolgen zijn.

“Dat overzien ze op jonge leeftijd vaak niet. Leg uit waarom iets niet kan. Dat het doorsturen van filmpjes heel vervelend is voor het slachtoffer. Dat is super schadelijk", zegt Pardoen. "Wat zou het doen met die persoon? Stel het zou jou overkomen: zou jij dat dan ook willen? Door dat te bespreken, kun je ongelofelijk veel problemen voorkomen.”

LEES OOK: Kinderen mishandeld als TikTok-uitdaging en filmpjes worden gedeeld