Carnavalsemblemen zijn een traditie geworden en zorgen voor identiteit
De oorsprong van de emblemen begon bij de Oeteldonksche Club lepelt Rob van de Laar op uit zijn carnavalsgeheugen. "De ministerraad besloot in 1963 om voortaan emblemen te gaan maken voor hun leden. Elk jaar kwam er een embleem van de Oeteldonksche Club bij. Vanaf dat moment zag je dat carnavalsvierders steeds vaker hun maagdelijke boerenkiel gingen versieren."
Gaandeweg kwamen er in de jaren zestig en zeventig ook onderscheidingen en andere versieringen bij, zoals de vierkante bierviltjes.
"De frivole dames moest ik bedekken, anders mocht ik niet weg."
Op die viltjes stonden met vetkrijt geschreven teksten op. Sommige viltjes werden met stof bekleed, maar er waren ook viltjes met afbeeldingen van frivole dames. "Ik was 18 jaar en had mijn kiel behangen met enkele viltjes met frivole afbeeldingen van dames. Dat vond mijn vader maar niets. Ik moest iets maken om de schaars geklede dames te bedekken. Anders mocht ik niet weg met carnaval."
In de jaren negentig kwamen er steeds meer emblemen bij. Ook andere steden, dorpen en verenigingen in Brabant gingen hun eigen emblemen maken om op hun jas of boerenkiel te strijken.
"Je kunt nu zelfs al emblemen laten maken als je hond overleden is", grapt Rob. "Iedere zichzelf respecterende persoon of vereniging geeft tegenwoordig een embleem uit. Als je dat allemaal op je kiel of jas wilt naaien, dan lijkt het wel harnas. Het is allemaal begonnen bij de Oeteldonksche Club."
"Wie leest in de polonaise de emblemen op de kiel van de voorganger?"
In Den Bosch overvleugelden door de jaren heen de wat hippere zwartje jasjes de boerenkielen. "Emblemen zorgden voor een eigen identiteit. Ze zijn van toepassing op de eigen omgeving. Ik hoor bij een bepaalde carnavalsclub, dweilorkest, carnavalsclub of iets dergelijks. Iedereen heeft een eigen uitstraling. Ik vraag me overigens af of je in de polonaise de emblemen van je voorganger gaat bekijken of lezen."
Na carnaval gingen de jassen en kielen met de bedrukte emblemen in de was. "Dan kunnen ze vervagen. In het begin werden de emblemen eraf gehaald, maar als er twaalf of dertien op je jas zitten dan doe je dat niet meer. Er waren van die viezeriken die vonden dat je een kiel niet mocht wassen. Ik vind dat je een kiel of carnavalsjas schoon moet houden. Ik hou niet van die smeerkezerij, dan lucht je hem maar."
Volgens carnavalskenner Van de Laar zijn emblemen tegenwoordig verzamelobjecten geworden. "Vroeger spaarde je postzegels, sigarenbandjes of speldjes nu zijn het emblemen."
Vind je carnavalsemblemen interessant:
Politie is gewapend met 20.000 emblemen: 'Het is een carnavalsdingetje'
