Deze Brabantse gesneuvelden worden woensdag voor de 80e keer herdacht
Pieter Kamp
Werd geboren op 23 maart 1921 in Dinteloord. Hij zat bij het verzet en voegde zich daarna bij de Prinses Irene Brigade. Eind april 1945 stak hij met de andere geallieerden de Maas over bij het Gelderse Hedel. Maar de Duitsers vochten verbeten terug. Op 25 april werd hij bij boerderij De Woerd zwaar gewond en overleed dezelfde dag op 24-jarige leeftijd. Pieter Kamp rust in een eregraf in Dinteloord.
Maria Roos
Werd op 22 september 1897 geboren in Eindhoven. Ze trouwde met Levinus Arts. Na de Duitse inval in mei 1940 ging ze in het verzet bij de Oranjegarde en ze werd spionne. Op 2 november 1940 pakten de Duitsers haar op en ze belandde in het beruchte ‘Oranjehotel’ in Scheveningen. Daarna volgde deportatie naar het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück bij Berlijn. Daar werd ze op 5 maart 1945 door vergassing om het leven gebracht, 47 jaar oud.
Philip de Koning
Werd geboren op 10 november 1957 in Oosterhout. Als dienstplichtig soldaat kwam hij bij de VN-vredesmacht in Libanon. Op 9 november 1979 was hij onderweg naar een post in Buyut as Sayyid, toen er een antitankmijn onder zijn drietonner ontplofte. Philip werd in de explosie dodelijk gewond en overleed ter plaatse, een dag voor zijn 22e verjaardag. Hij rust op het ereveld in Loenen.
In totaal 2140 Brabantse gesneuvelden staan er nu op de erelijst. Bijna allemaal mannen, maar ook twintig vrouwen. Ruim de helft heeft inmiddels een foto, meldt historicus Frank van Doorn van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in Den Bosch. Hij doet onderzoek naar de omgekomen Brabanders.
Soldaten en verzet
Die lijst is na de Tweede Wereldoorlog opgesteld door een lokaal comité dat later opging in de 'Stichting Herdenking Brabants Gesneuvelden' De lijst groeide in de loop der jaren. In 1945 waren het vooral Brabantse soldaten die sneuvelden bij de Duitse inval in 1940, zoals bij de verdediging van Rotterdam. Ruim 420 in totaal. En nog meer verzetsmensen ook, ruim 750. Ook 70 mensen van de Binnenlandse Strijdkrachten staan op de lijst.
Eind jaren 40 volgde de strijd in Nederlands-Indië die aan ongeveer 400 Brabantse soldaten en verzetsmensen daar het leven kostte. Ook zij kwamen op de lijst.
Vervolgens sneuvelden ook provinciegenoten in de Korea-oorlog en Nieuw-Guinea en later op missies in onder meer Libanon, Bosnië en Afghanistan. De meest recente Brabantse gesneuvelde is helikoptervlieger Wolter van Thiel uit Rijen. Hij kwam in 2015 om in Mali.
Veel 'nieuwe' namen
Lange tijd bestond het monument alleen uit een verzameling houten namenpanelen die per gemeente waren opgehangen in de Oude Willibrorduskerk in Waalre. Maar enkele jaren geleden besloten historici van het BHIC in Den Bosch om de lijst opnieuw tegen het licht te houden. Er kwamen toen veel namen bij. En er ontstond een digitaal monument.
"Nu en dan duiken er nog steeds nieuwe gegevens en foto’s op", zegt Frank van Doorn. "Soms valt er een persoon af omdat die toch niet in Brabant woonde".
De erelijst is aangevuld met Joodse verzetsmensen. De bekendste is nog wel Walter Süskind, over wie later een indrukwekkende speelfilm is gemaakt. "Hij heeft van 1938 tot 1942 in Bergen op Zoom gewoond en wordt dus ook herdacht als Brabants Holocaustslachtoffer en verzetsman."
Scheepsrampen
Op het digitaal monument staan ook vergeten verhalen over de omgekomen koopvaardijlieden en de duizenden krijgsgevangen op transportschepen op de Oostzee.
Onbekend is ook de ramp met het Franse transportschip de Pavon. Kort na de inval in mei 1940 kon dat schip ontkomen met 1500 Nederlandse soldaten aan boord, vooral Oost-Brabanders. Een Duits vliegtuig bombardeerde het schip en er kwamen zeker 50 opvarenden om, onder wie 22 Brabantse militairen, uit onder meer Den Bosch, Veghel en Helmond.
Volgens Van Doorn is de lijst nooit af. "Geen enkele slachtofferlijst zal ooit honderd procent compleet zijn. Ik ben benieuwd of er nog Brabanders zijn tussen de verdere geëxecuteerde slachtoffers van Vught zijn."
Herdenking live bij Omroep Brabant
De herdenking in Waalre vormt ook al jaren het provinciale startsein voor een grote reeks aan bevrijdingsherdenkingen in tientallen dorpen en steden door de hele provincie. Het grootste deel van Noord-Brabant is bevrijd in de periode van 17 september tot begin november 1944. De herdenking Brabantse Gesneuvelden is vanaf 18.50 live te zien op Omroep Brabant televisie en Brabant+.