Stilte voor de storm: Duitsers vrezen aanval en graven zich nog dieper in
In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.
Overal zijn de voorbereidingen voor Market Garden in volle gang. Op de vliegvelden in Engeland, waar de parachutisten zich gereed maken tot in België bij het grondleger, onder Valkenswaard. Veilig buiten Duits bereik arriveren in Leopoldsburg steeds meer versterkingen.
Maar zo’n troepenopbouw blijft niet ongezien. Een Belgische ‘spion’ neemt een kijkje in de streek het Maas-Scheldekanaal en ziet het indrukwekkende leger.
Verklikker
In de nacht van 14 op 15 september steekt hij ongezien de grens over, door de frontlijn, richting Eindhoven. De verklikker vertelt de vijand dat het gaat om tanks van de Guards Armoured Division. Details over hoe groot alles is kan hij niet geven aan de Duitsers.
Het past in het plaatje. Duitse inlichtingendiensten waarschuwen al dagen voor een aanval. Duitse commandanten in de streek vermoeden dat de Luikerweg is uitgekozen voor de grote aanval.
Denemarken?
Maar eerst zien, dan geloven. In Berlijn houden ze er rekening mee dat de aanval komt in Denemarken of Noord-Duitsland. Zekerheid is er niet.
Duitse commandanten zijn er niet gerust op en nemen maatregelen. Zo moet het gemotoriseerde geschut in de grensstreek -'sturmgeschütze' ook wel 'Stugs'- zich verplaatsen en bij Valkenswaard dichter op de doorgaande weg posities innemen. Doel is om zo een opmars te blokkeren.
Loopgraven
Soldaten leggen overal loopgraven en putjes. Ook nieuw antitankgeschut en luchtafweerkanonnen worden geplaatst rond de Dommelbrug en op de weg gericht. Dichter op de grens zitten soldaten met bazooka’s: ‘panzerfausts’ om tanks te raken. De Kampfgruppe rond oberst Erich Walther (1903-1948) is er klaar voor.
De Duitse legerleiding stuurt ook nog wat saboteurs naar het kanaal bij Joe's Bridge bij Lommel. Het zijn kikvorsmannen: ‘kampfschwimmer’. Ze hebben mijnen en torpedo’s. Maar ze komen niet dichtbij en diverse keren mislukt de operatie.
Startlijn
Het geallieerde kamp is het ook druk met voorbereidingen. Iedere unit moet op de juiste plek komen voor de aanval, goed bevoorraad. Ook complete noodbruggen zijn gearriveerd. Want mocht er onverhoopt iets worden opgeblazen dan kan de genie snel een brug bouwen.
Verder gaan boten mee voor een eventuele oversteek want er zijn nogal wat rivieren en kanalen op de route. Joe’s Bridge wordt als het ware een soort lanceerplatform, een startlijn.
Bij de geallieerde bevelhebbers zijn er wel zorgen. De planning ligt overhoop. Op 7 september moest de grote doorbraak starten. Eerst met Operatie Comet en nu Market Garden in voorbereiding maar het wordt steeds maar weer uitgesteld. Eerst de 16e als D-day, nu weer de 17e.
Tanks
Problemen zijn er ook in het westen van de streek, bij Ten Aard. Daar houden de Duitse troepen van Kampfgruppe Chill de geallieerde opmars tegen bij een brug. Dat is lastig omdat daar een geallieerde en ondersteunende flankaanval staat gepland richting Turnhout en Tilburg.
En aan het eindpunt ziet het er slecht uit. Nederlandse informanten -spionnen- zagen rond Arnhem veel tanks. Die kunnen een bedreiging vormen. Maar het is nu of nooit. Vele duizenden militairen bereiden zich voor en wachten op hun bevelen. Montgomery komt ze hoogstpersoonlijk geven.
Omroep Brabant zendt zondagochtend het Liberation Concert uit. Dat is te zien van 10.30 tot 12.00 uur. Het is ook gratis te volgen op Brabant+