Het Derde Rijk staat echt op omvallen, toch vier verzetsmannen gedood
Het Derde Rijk staat nu echt op omvallen. Maar ondanks die naderende bevrijding gaan oorlog en onderdrukking nog gewoon door. In de gevangenis in Utrecht zitten vier verzetsmannen uit het Land van Heusden en Altena.
Een van hen is Arie van Driel uit Werkendam. ‘Aaike’ zit bij een verzetsgroep die crossings uitvoert. Hij smokkelde mensen en informatie via de Biesbosch naar bevrijd Brabant. En omgekeerd. Van Driel werkte samen met Piet van den Hoek (1921 -2015) uit Werkendam.
Ook Henk Boender, gemeentesecretaris van Giessen, zit vast. Hij vervalste persoonsbewijzen en zorgde voor onderduikadressen. Dan is er ook Kees van der Sande uit Sleeuwijk, commandant van een verzetsgroep. En Koos Hoogerheiden, een Limburgse oud-militair die was ondergedoken in Meeuwen en Giessen.
Vuurpeloton
Begin maart zijn de mannen gearresteerd in het Land van Heusden en Altena. In een gevangenis in Utrecht worden ze zwaar mishandeld. Een eerlijk proces krijgen ze niet. Het viertal wordt naar Fort de Bilt bij Utrecht gebracht, daar staan ze op 30 april 1945 voor het vuurpeloton. Volgens de overlevering voert een dronken Duitse militair de executie uit. Ze sterven, minder dan een week voor de bevrijding.
De moord op verzetsmensen is tegen alle gemaakte afspraken in tussen bezetter en bevrijder. Na de bevrijding gaan hun lichamen terug naar Brabant waar ze een prominente plek (eregraven) krijgen op begraafplaatsen van Giessen en Werkendam. Kees van de Sande ontvangt postuum de Militaire Willems Orde.
Bij Den Bosch is gebulder te horen. De kanonnen van de Prinses Irene Brigade schieten de laatste granaten af op Duitse doelen ‘ten noorden van de Maas’. Mogelijk zijn dit de laatste zware kanonschoten op Brabantse bodem tijdens de oorlog.
Hitler dood
In een school in het Utrechtse Achterveld zitten bevrijder en bezetter weer rond de tafel. Van Duitse kant is de hoogste nazi van het land aanwezig: Arthur Seyss-Inquart. De Amerikaanse chef-staf Bedell-Smith reist ook naar bezet gebied. Net als Prins Bernhard. Die wil ook over de Duitse overgave praten. Het is de opmaat naar het einde van de bezetting. Maar overgave zit er nog steeds niet in.
Verderop in het oosten woedt de oorlog volop. Het Rode Leger verovert de Rijksdag. Verderop in de stad voltrekt zich een dramatische gebeurtenis met grote gevolgen.
Diep onder de grond bij de rijkskanselarij in Berlijn neemt Hitler in de middag van 30 april afscheid van zijn vertrouwelingen. Zijn hond krijgt een gifpil. Eva Braun ook. Tot slot neemt hij zelf ook een pil. Hij zet een pistool tegen zijn hoofd en schiet. De Führer is dood. ‘Gesneuveld in de strijd', melden Duitse media. Maar de oorlog gaat verder.
Het grootste deel van Noord-Brabant is in de herfst van 1944 bevrijd. Behalve Het Land van Heusden en Altena. Dat kreeg pas in mei 1945 de vrijheid terug. Dagelijks lees je in deze serie over de gebeurtenissen aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in Europa.