De geallieerde overwinning in Europa is compleet, maar dat is nog steeds niet overal te merken. In het Land van Heusden en Altena lopen nog altijd Duitse soldaten rond op deze 9e mei 1945. En vandaag trekken geallieerde bevrijders ook niet massaal het gebied binnen. Er zijn geen legerrapporten of ooggetuigenverklaringen over een intocht.

Duidelijk is wél dat de Duitse troepen vertrekken. Op dat moment zijn er toch nog forse aantallen bezettingstroepen. "Er zitten nog naar schatting vijfhonderd man in het Land van Heusden en Altena. Drie compagnieën marine-soldaten, er is nog artillerie en een compagnie Fallschirmjäger", zegt militair historicus Johan van Doorn.

De Duitse marinemannen zitten bij de Kroonweg in de Biesbosch, bij Hank en ten oosten van Babyloniënbroek. Bovendien hebben ze nog vier kanonnen bij Almkerk. Fallschirmjäger, speciale eenheden parachutisten, zitten op Fort Altena en in Woudrichem. Ze zijn de laatste bezetters in Brabant.

Tilburg
"Er was een geallieerde eenheid aangewezen om het Land van Heusden en Altena binnen te trekken. Dat was de artillerie-eenheid van generaal Mears, die in de Willem II-kazerne in Tilburg was gelegerd. Zijn eenheden zaten tussen Waalwijk en Den Bosch. Hun boten lagen al klaar bij Geertruidenberg. Maar op 8 mei werd de intocht afgeblazen. Ze kregen een andere taak."

Mears en zijn mannen gingen dus niet het laatste stuk Brabant bevrijden. Maar wie dan wel? "Het is zeker dat er vanuit Brabant geen eenheden de Maas zijn over getrokken. Het waren ook niet de Belgische soldaten. Die lagen bij Kapelsche Veer. Ze verloren daar eind april nog een man of zes bij patrouilles. Maar de Belgen, van Brigade Piron, kregen als taak de SS-eenheden in de Betuwe ontwapenen."

Geen bevrijding
Alles wijst erop dat in het Land van Heusden en Altena geen 'actieve' bevrijding plaatsvond. Van Doorn: "Er zijn geen grote geallieerde eenheden het Land van Heusden en Altena binnengemarcheerd. De Duitsers hebben bevel gekregen weg te gaan en zijn zelfstandig teruggetrokken naar Gorinchem en daarna naar Meerkerk. De Binnenlandse Strijdkrachten hebben het ter plaatse overgenomen."

Van Doorn sluit niet uit dat er vanuit het noorden toch nog Canadese of Britse militaire verkenners poolshoogte zijn komen nemen in het gebied. Maar bewijs ontbreekt.

Zijn collega Jack Didden is het met Van Doorn eens: het gebied is niet bevrijd, maar ontruimd door de vijand zelf. Wat vaststaat is dat op 9 mei 1945 de laatste Duitse militairen uit de streek vertrekken.

De bezetting in Brabant is dan definitief voorbij. De geallieerden hebben bepaald dat de 120.000 Duitse soldaten die nog in Nederland zijn, zich moeten melden en verzamelen op aangewezen plaatsen. De soldaten uit het Land van Heusden en Altena moeten naar een zone onder Utrecht, bij Meerkerk. Daar belanden op het hoogtepunt bijna 12.000 gecapituleerde Duitse troepen.

Bizar
Het bizarre is wel dat hier en daar nog Duitse ceremonies zijn. De geallieerden staan dat militaire eerbetoon beperkt toe. Vele dagen na de Duitse overgave inspecteren officieren voorbijrijdende en marcherende troepen. Dat doet ook generaal Hermann Plocher, hij was commandant bij de strijd om Kapelsche Veer, tijdens de 'winteroorlog' van 1944/1945.

Onder streng toezicht van de geallieerden moeten alle 120.000 Duitsers van het 25e leger terug naar huis. Te voet, via Amsterdam, over de Afsluitdijk. Er is in Noord-Duitsland bij Wilhelmshaven een verzamelplek voor ze aangewezen. De tocht duurt weken. Half juni zijn de laatste bezetters weg uit ons land.

Het grootste deel van Noord-Brabant is in de herfst van 1944 bevrijd. Behalve Het Land van Heusden en Altena. Dat kreeg pas in mei 1945 de vrijheid terug. Dagelijks lees je in deze serie over de gebeurtenissen aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in Europa.