Op het moment dat iemand op een luchthaven, in een vliegtuig of zelfs een toestel dat naar Nederland vliegt een valse bommelding doet, komt de Koninklijke Marechaussee in actie. Zij houden de verdachte in het vliegtuig of op een vliegveld aan. "Een vliegtuig dat nog aan de slurf staat, zoals op Schiphol of op het platform zoals in Eindhoven, staat nog gewoon op Nederlands grondgebied. Dus is het Nederlandse strafrecht van toepassing", legt kapitein Stan Verberkt van de Koninklijke Marechaussee uit.

Na de arrestatie wordt de verdachte naar het brigadekantoor gebracht, het politiebureau van de marechaussee. "Daar wordt de verdachte voorgeleid aan de hulpofficier van justitie en die kijkt of de arrestatie rechtmatig was." Daarna begint het onderzoek. "Wij noemen dat waarheidsvinding en zolang we daarmee bezig zijn, blijft de verdachte vastzitten."

Voor de rechter
De marechaussee maakt als het onderzoek afgerond is een proces-verbaal op en dat gaat naar het Openbaar Ministerie (OM). "Zij beslissen of de verdachte vervolgd wordt en voor de rechter moet verschijnen. Als het om een valse bommelding op Eindhoven Airport gaat zoals nu, dan gaat het naar het OM in Den Bosch", vertelt kapitein Verberkt.

Als de verdachte niet meer nodig is voor het onderzoek, wordt iemand vaak vrijgelaten. Dat kan dezelfde dag zijn of misschien na een nachtje cel. Mocht justitie denken dat iemand een gevaar voor de samenleving is, kan besloten worden de verdachte langer vast te houden. Bijvoorbeeld als er een terroristisch motief is. Hierover moet een rechter-commissaris bij de rechtbank beslissen.

Vier jaar
Het doen van een valse bommelding valt onder artikel 142a van het Nederlands strafrecht. Hoewel de afgelopen jaren nooit de maximale straf is opgelegd, kan je voor zo'n valse bommelding wel vier jaar cel krijgen en een boete tot 25.750 euro.

Het is voor het OM heel lastig om te zeggen wat voor straf geëist wordt. "Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van bedreiging met een terroristisch misdrijf dan zijn de straffen die geëist worden doorgaans forser", legt woordvoerder Bart Vaessen uit. Dat komt bijna nooit voor, vaker gaat het om foute grappen of verwarde mensen.

Persoonlijke omstandigheden
Wat voor een verdachte kan schelen, zijn de persoonlijke omstandigheden. Denk daarbij aan iemands psychische toestand, maar ook of een verdachte van een valse bommelding al vaker in aanraking met justitie is geweest. "Tegelijkertijd wordt natuurlijk wel gekeken naar de impact op de luchthaven, het vliegverkeer en de luchthaven", legt Vaessen uit.

Drie jaar terug kreeg een 55-jarige Rus een halfjaar celstraf: hij zei dat er een bom lag in een KLM-toestel dat vanaf Schiphol naar Stockholm zou vliegen. Het toestel moest in alle haast ontruimd worden. Ook de luchthaven Schiphol had daar flink last van. Omdat het niet de eerste keer was dat de man een valse deed, kreeg hij een flinke straf.

Boetes
Een 66-jarige man uit Vlissingen kwam er in 2016 vanaf met een boete van 500 euro. Hij zei tot drie keer toe bij de security check op Eindhoven Airport dat er een bom zijn tas zat, maar de gevolgen voor het vliegveld waren minimaal. Een jaar eerder gebeurde hetzelfde en toen kreeg een 27-jarige grappenmaker uit Breda een boete van 750 euro.

Eindhoven Airport laat weten dat reizigers die een valse bommelding doen niet geweerd worden van de luchthaven. "Dat ligt ook heel ingewikkeld met gebiedsverboden die misschien niet juridisch houdbaar zijn", zegt woordvoerder Judith de Roy.