Kampioenschap wordt niet gewonnen op het veld, maar in het hoofd
Psycholoog Lars van der Eerden begeleidt topsporters en coaches. Een keer in de week is hij daarom te vinden in het sportcentrum van Eindhoven waar veel topsporters uit Zuid-Nederland trainen. Uit ervaring weet hij dat in extreem spannende situaties het vooral misgaat in het hoofd. "De tip voor succes is klinkt heel simpel", zegt hij. "Focus je alleen op je taak, dus in dit geval op het spelletje en de bal."
Underdog
Na dit weekend is de spanning bij de spelers van PSV enorm gestegen. Er is door de winst van de Eindhovenaren tegen Feyenoord en een onverwacht verlies van het Amsterdammers tegen NEC weer een serieuze kans op het kampioenschap voor de zuiderlingen. Met nog twee wedstrijden te spelen is het verschil tussen beide ploegen slechts een punt, in het voordeel van Ajax.
Volgens Lars hoeft het geen voordeel te zijn dat PSV vanuit een underdogpositie de laatste twee wedstrijden speelt. "Ze kunnen allemaal goed voetballen. Of een club de hoop en verwachtingen waarmaakt, speelt zich dan niet alleen op het veld af, maar ook in het hoofd van de voetballers. Als underdog kun je ook onzeker worden in je hoofd. Wie het hoofd koel houdt en bij het spel blijft, maakt de meeste kans op succes"
"Als een sporter gaat nadenken over de gevolgen van een gewonnen of verloren wedstrijd, gaat het fout", licht Lars toe. "Als je gaat nadenken, kun je ook gaan twijfelen, wordt het groot. Je vraagt je af of je het wel kunt. Je kunt bang worden. Faalangst doemt op."
Ajax mag dit niet lezen
Ajax-spelers moeten deze alinea overslaan, want hierin legt Lars uit hoe je je verstand op nul zet. "Je begint met erkennen dat het spannend is, maar dan zet je een punt. Je gaat terug naar de basis. In het geval van PSV ga je alleen maar het spelletje spelen waar je zo goed in bent. Je focus ligt op de bal en daar zijn ook je gedachten."
Het klinkt zo simpel, zet je gedachten op nul, maar is vaak moeilijk. "Afdwalen is zo gepiept. Denk aan een irritatie naar een tegenstander, een pijntje, een onhandige stap, een goal. Ik train sporters bewust te zijn van die gedachten. Ze weten daardoor dat die gedachten niet helpend zijn en dat ze alleen maar hun 'ding' moeten doen en verder niks. In dit geval focus op de bal en het spel."
Truukjes
"Veel sporters die ik begeleid, hebben een speciaal hulpmiddel bedacht om ze gefocust te houden op hun taak", weet Lars. "Zo heeft iemand een sterretje getekend waar hij naar kijkt en weet: 'verstand op nul'. Een ander prent zich vooraf in: 'ik ga alleen maar genieten'." Zelf heeft Lars als triatleet het mantra; 'rustig blijven'. "Zo voorkom ik dat ik als een kip zonder kop iemand volg als hij mij voorbij gaat."