Het is een spectaculair gezicht in de wijk Nieuw-Borgvliet. Aan een enorme mobiele hijskraan hangen de nieuwe metalen roeden klaar voor de korenmolen om 'gestoken' te worden. De oude exemplaren waren na vijfenveertig jaar aan vervanging toe. “Door de enorme krachten kunnen er scheurtjes ontstaan. We hebben besloten om geen risico te nemen en uit voorzorg de roeden te vernieuwen. We krijgen hier iedere zaterdag veel bezoekers en je wilt niet meemaken dat er spontaan een roede van de molen scheurt of afbreekt”, legt Ab uit.

In heel Nederland is er maar een handvol bedrijven die dit specialistisch werk kunnen uitvoeren terwijl de vraag groot is. “De gemeente heeft gelukkig twee jaar geleden hiervoor alles in gang gezet. Je moet er echt op tijd bij zijn. We wilden niet resultaten van een inspectie afwachten of wachten totdat het fout zou gaan”, legt Ab uit.

Roeden zijn een belangrijk onderdeel van de molen. Het gaat om de twee houten of metalen balken die samen het kruis van de wieken vormen. In Bergen op Zoom worden de gevaartes met een enorme hijskraan vervangen. Volgens molenmaker Norbert Poland let het ‘steken’ van de roeden bijzonder nauw. “Het is telkens afwachten hoe het gaat, want iedere molen is anders. Hier is het vlot gegaan.”

Norbert is inmiddels de vijfde generatie molenmakers van het familiebedrijf uit Broek op Waterland. “We zien veel collega’s ouder worden of zelfs helemaal stoppen. Het ambacht sterft daardoor langzaam uit. Dat betekent meer werk voor ons, maar ook hele lange wachtlijsten”, legt de molenmaker uit.

Bijkomend probleem is dat tussen tussen 1970 en 1980 veel molens zijn gerestaureerd en nieuwe wieken hebben gekregen. De oude roeden gaan ongeveer 50 jaar mee. Ze zijn nu ongeveer allemaal tegelijkertijd aan vervanging toe. De stichting Hollandsche Molen heeft daarom alle molenaars aangeschreven om onderdelen van de molenwieken te laten onderzoeken op haarscheurtjes. Volgens de molenstichting kan in theorie de helft van de molens problemen hebben met de roeden. In Brabant zijn er in totaal 115 molens.

Dat het onderhoud of vervangen van de roeden belangrijk is, bleek bijvoorbeeld in 2020 en 2021 toen er plotseling roeden afbraken bij molens in Zuid-Holland, Noord-Holland en Groningen. Om dergelijke risico’s uit te sluiten werd de jubilerende Akkermolen in Zundert onlangs aan de ketting gelegd door de gemeente.

“Binnen het molenaarsgilde wordt er veel over deze problemen gesproken. Daarom besef ik maar al te goed dat dit een fantastisch moment is voor de wijk en Bergen op Zoom. Ook als molenaar maak je dit maar één keer in je leven mee.”