Oorverdovend afscheid van legendarisch en geliefd jachtvliegtuig
Maandag rond het middaguur. Een F35 landt op Volkel en rijdt rustig weg naar een hangar. Op een platform aan de zijkant wordt het drukker en drukker met vooral militair personeel. Er staan twee F16's geparkeerd met grote brandstoftanks aan de vleugels en romp. Militairen zetten elkaar en zichzelf ermee op de foto.
Checks
Twee mannen in vliegeroveralls doen de laatste checks. 'Ditch' voelt aan de vleugels. "Ditch' is de bijnaam van generaal majoor Arnoud Stallmann. Hij mag een van de twee toestellen naar het buitenland vliegen. Het andere vliegtuig is in handen van majoor Herman alias 'Sperm'. Alleen een voornaam, vanwege de veiligheid. En zijn bijnaam mag ook genoemd worden.
Twee vliegers op respectabele leeftijd in twee toestellen op respectabele leeftijd. De F16's behoorden tot de bekendste Nederlandse wapens. Iedereen heeft ze ooit wel eens ergens zien vliegen.
Legendarisch
"Het is een dag met een lach en een traan," zegt André Steur, Commandant Luchtstrijdkrachten. Steur vloog zelf dertig jaar op de F16. In totaal maakte hij 2950 vlieguren. Generaal Steur spreekt van een 'legendarisch' toestel en vindt het een eer om er in te hebben gevlogen. "Het is een fighter-pilots-dream. Over de hele wereld zijn we ingezet met dit werkpaard van defensie."
Dat werkpaard mag zijn oude dag gaan slijten in Oekraïne. Hoewel bijna een halve eeuw oud, is de F16 nog lang niet rijp voor bejaardenhuis of sloop. De toestellen hebben al vaker oorlog gezien. Van Irak tot Afghanistan, van Libië tot Jordanië . En nu weer Oekraïne "Ik hoop dat deze toestellen een verschil kunnen maken," zegt Steur.
Ook de minister van defensie is speciaal voor dit afscheid naar de vliegbasis gekomen. "Het is een einde van een tijdperk", zegt minister Ruben Brekelmans." We zien dagelijks de massale luchtaanvallen van Rusland. Oekraïne heeft deze toestellen hard nodig om zich daartegen te kunnen verdedigen."
Misselijk
Nederland helpt Oekraïne met deze jachtvliegtuigen maar ook met trainingen , brandstof, munitie en onderhoud. Van de in totaal 24 geleverde toestellen gaat een deel naar een basis in Roemenië waar ze Oekraïense vliegers opleiden .
Een paar weken geleden mocht minister Brekelmans meevliegen op een trainingsmissie in Roemenië. "Niet misselijk geworden, nee".
En dan wordt het tijd om te vertrekken. Eerst krijgt nog de traumahelikopter voorrang. Die medische heli staat ook op Volkel.
De laatste checks. Flaps, lichten. 13.26 uur. Het vliegtuig met de code J011 op de staart mag als eerste. Met een scherpe bocht passeert het toestel alle toeschouwers. Minister Brekelmans zwaait. Generaal Steur salueert.
Tikjes
Even later volgt de J641. Wederom, een groet. Als het jachtvliegtuig voorbij rolt stapt André Steur naar voren en tikt nog twee keer liefkozend over de rechtervleugeltip, als laatste groet. Hij kijkt zijn geliefde F16 nog een tijdje na.
De toestellen taxiën naar de baan en met een oorverdovend geraas stijgen ze om 13.39 uur op, voor het laatst in Nederland. Ze maken nog een klein ererondje en schieten dan de wolken in. Missie volbracht, op naar de volgende.
Bijna een halve eeuw F16
De F16 is van Amerikaanse makelij en kwam vanaf 1979 in het wapenarsenaal van de Koninklijke Luchtmacht. Het was een jachtvliegtuig en bommenwerper in een. Nederland kocht er 213 van.
De eerste F16 voor het 312 squadron op Volkel kwam in de zomer van 1984. In de loop van de jaren tachtig waren ze gestationeerd op vliegbasis Leeuwarden, Twente, Gilze-Rijen, Eindhoven en Volkel.
In 1993 vlogen ook de Volkelse F16's een missie boven voormalig Joegoslavië. In 1999 schoot een F16 zelfs een Servische Mig neer.
In bijna een halve eeuw gebeurden tientallen ongelukken. Zo stortte in februari 1993 een F16 neer bij Geffen. Eind 1999 botste een F16 op een klein eenmotorig vliegtuigje tussen Etten-Leur en Hoeven. De vlieger overleefde het dankzij de schietstoel maar de twee inzittenden van het kleine toestel kwamen om. In september 2006 crashte een F16 op vliegbasis Volkel. De twee inzittenden bleven ongedeerd.
In de 46 jaar dat het toestel vloog kwamen 15 vliegers om het leven, volgens cijfers van de Koninklijke Luchtmacht.
Het toestel stond nooit bekend als gevaarlijk, maar was geliefd onder vliegers en grondpersoneel.
De F16 is intussen vervangen door de F35 Lightning II. Dat toestel voert onder meer patrouillevluchten uit aan de rand van het NAVO-gebied en kan verdachte vliegtuigen onderscheppen met de Quick Reaction Alert. Een goed bewaard geheim is de kernwapentaak. De F35 kan net als de F16 atoombommen vervoeren en afwerpen.
De crash met een F16 in 1993 in Geffen op het NOS Journaal